103 TBB Dergisi 2024 (170) Muhammed Ali AYDIN Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkında Kanun’ çıkarılmıştır. Böylece yap-işlet-devret modeli uygulanmaya başlamış ve giderek yaygınlaşmıştır. Bu kanunun öngördüğü sözleşme tamamen imtiyaz sözleşmesinin niteliklerini taşımaktadır. Bu kanuna göre de tıpkı imtiyaz sözleşmesindeki gibi özel kişi işletmeyi kuracak, bir müddet işletecek ve hizmeti sunacak, sözleşme süresi sona erince işletmeyi devlete devredecektir. 1993 yılında elektrik kamu hizmeti alanında yapılan görevlendirme sözleşmeleri Danıştay tarafından imtiyaz sözleşmesi olarak nitelendirilmiş ve şekil şartı olarak Danıştay’ın görüşünün alınması şartına uymadığı için iptal etmiştir.27 1995 yılında da Anayasa Mahkemesi yap-işlet-devret sözleşmelerini imtiyaz sözleşmesi olarak nitelemiş ve Kanunla dahi olsa yasama organının adli yargı idari yargı ayrımını bozamayacağını hükme bağlamıştır.28 Tabii olarak özel sektörün 3096 sayılı Kanun çerçevesinde başvurarak izinlerini aldığı çeşitli büyüklükteki hidroelektrik ve termik santrallerin inşası ortaya çıkan çeşitli hukuki sorunlar nedeniyle gecikmiş ve ilk büyük ölçekli projenin inşaatına başlanılması 1996 yılını bulmuştur.29 Devletçi politikalardan önce karma ekonomi modeline sonra yavaş yavaş liberal ekonomi politikalarına geçiş döneminde siyasal iktidar ile yargı organının mücadelesi yargı lehine sonuçlanmıştır. Anayasa Mahkemesi kanunla ortaya çıkarılan farklı isimlerdeki sözleşmeleri imtiyaz sözleşmesi olarak tanımlayıp, bunlardan doğan uyuşmazlıkların çözüm mercii olarak Danıştay’ı göstermesi ve Danıştay’ın da şekil şartı eksikliği nedeniyle imzalanan bütün sözleşmeleri iptal etmesi nedeniyle siyasal iktidar bu sözleşme tiplerinden beklediği yararı elde edememiştir. Anayasa Mahkemesi’nin ve Danıştay’ın mevcut sözleşmelerin uygulanmasını sekteye uğratan bu kararları üzerine kamu hizmetinin özel kişilere sundurulması için kullanılabilecek tek idari sözleşme türü imtiyaz sözleşmesi olmak zorunda kalmıştır. Buna ek olarak Anayasa 27 Danıştay 10.D., 29.04.1993, E. 1991/1, K.1993/1752., Danıştay Dergisi, Sayı: 88, s. 465, 466. 28 Anayasa Mahkemesi, 28.06.1995, E. 1994/71, K.1995/23., Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, Sayı: 32, Cilt 1, s. 159, 166. 29 Aslan, s. 35.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1