106 Katı Atıkların Toplanması, Bertarafı veya Değerlendirilmesi Konulu İmtiyaz Sözleşmeleri leceği ileri sürülebilir. Bir belediyedeki çeşitli bölgelerin farklı şirketlere bölüştürülerek ve şirketlerin ruhsat usulüyle görevlendirilmesi suretiyle de katı atık yönetimi hizmetinin gördürülmesi teorik olarak mümkündür. Fakat Belediye Kanunu’nun 15/3. maddesinde sayılan kamu hizmetlerinin imtiyaz yoluyla devredilebileceği hükmü karşısında su, ulaşım ve çöpün tekel niteliğinde olup olmadığı veya farklı yöntemlerle devredilip devredilmeyeceğini tartışmaya gerek yoktur.30 Toplanılacak katı atıkların kapsamına, farklı türlerden özel nitelikli atıklar örneğin tıbbi atıklar da dahil edilecekse bu türden atıkların toplanması, taşınması ve depolanmasına ilişkin mevzuatta öngörülen özel şartları sağlayan motorlu araç, alet ve edevat ile yerlerin nitelikleri belirlenerek bunlara şartnamede açıkça yer verilmesi gerekmektedir.31 Böylece ilgili şirketler mevzuattan kaynaklanan özel yükümlülükleri yerine getirmenin doğuracağı masrafların ne kadar olabileceğini öngörebileceklerdir. Katı atık hizmetlerinin; katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması, ayrıştırılması, geri kazanımı (geri dönüşüme tâbi tutulması) ve ortadan kaldırılması (bertarafı) olarak sayılması mümkündür.32 Katı atıkların depolanması sonucu biriken gazlardan elektrik üretilmesi ve böylece çöplerin geri dönüşümün yanı sıra ekonomik olarak değerlendirilmesi mümkündür. Yerel yönetimlerin atıklarından düzenli depolama ile veya oksijensiz (anaeorobik) çürütme yöntemleriyle elde edilen biyogazın (LFG) kojenerasyon sistemlerinde, içten yanmalı motor kullanılarak yakılması sonucu enerji üretimi gerçekleştirilmektedir.33 Biyogazın yakılması sonucu jeneratörler vasıtasıyla üretilen elektrik enerjisinin gücü bir trafo vasıtasıyla yükseltilerek Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş.’ne (TEİAŞ) verilmektedir.34 30 Zühal Sirkecioğlu Dönmez, “Belediyelerde İmtiyaz”, YAYED, C. (1), 2006, s. 14. 31 Danıştay, 1.D., 2.6.2014, E. 2014/751, K. 2014/821. (www.lexpera.com.tr) 32 Metin Günday/Tuğba Bayman/Cem Çağatay Orak, “Katı Atık Bertaraf Hizmetlerinin Özel Kişilere Gördürülmesi”, TBB Dergisi, (90), 2010, s. 397. 33 Turgay Kankılıç/Hüseyin Topal, “Belediye Atıklarından Düzenli Depolama Sahalarında Biyogaz Ve Enerji Üretimi”, Mühendis ve Makina, 56(669), s. 58-69, s. 59. 34 “https://www.bursa.bel.tr/haber/copten-1-milyar-kilovat-saat-enerjiuretilecek-5147” (Erişim: 06.04.2023)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1