s. 1-38 TBB Dergisi 2024 (170) ANAYASA MAHKEMESİ’NİN İPTAL KARARI ARDINDAN TÜRK HUKUKUNDA EVLİ KADININ VE ÇOCUĞUN SOYADI SURNAME OF MARRIED WOMAN AND CHILD IN TURKISH LAW AFTER THE ANNULMENT DECISION OF THE CONSTITUTIONAL COURT Mustafa ŞAHİN* Özet: Türk hukuk sistemi içerisinde, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun kabulü öncesinde, farklı dönemlerde, kadının soyadına ilişkin farklı düzenlemeler yer almıştır. Özellikle Türk Medeni Kanunu hükümleriyle birlikte belki de Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa kadın ve erkek bu kadar eşitlikçi bir statüye kavuşmuştu. Kadın aleyhine gibi görünen kimi hükümler ise çoğunlukla ya işin doğasından kaynaklanmakta ya da korunmak istenen daha üstün bir değer sebebiyle Kanun Koyucu tarafından “mutlak” eşitlikçi bir yapıya sokulmamıştı. Ancak bu başlıklardan birisinin varlığı Türk Medeni Kanunu’nun kabulünden bugüne, kadın ve erkek eşitliği açısından hep tartışılagelmekteydi. Bu başlık, “evlenen kadının soyadı”na ilişkin düzenlemelerdi. Çünkü bu düzenlemeye göre –genel olarak- kadın, evlenmekle kocasının soyadını almak “zorunda” idi ve Kanun’a göre “en fazla yapabileceği şey” önceki soyadını da beraber kullanabilmekti. Bunun da yeterli olmadığına inanan kadınlar hukuk mücadelesine aralıksız hem ulusal hem de uluslararası alanda devam ederek adım adım “başarılar” elde etmeye başladılar. Bu dalganın belki de en son ve en önemli yansımalarından birisi, çalışmamızda incelenecek olan Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), evli kadının soyadına ilişkin hükmü düzenleyen Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesini iptal etmesidir. Çalışmamızın başlangıç dönemlerinde henüz Kanun Koyucu konuya ilişkin kanun düzenlemesi yapmamıştı. İptal kararının yürürlüğe girmesi ile birlikte sonuçlar sadece “kadın”ı değil, anne ve babanın soyadına bağlı olan “çocuğu” da etkilemektedir. İlerleyen süreçte, aile ve çocuğa ilişkin ciddi hukuki sorunlar ortaya çıkabileceği düşünülerek, çözüm önerileri içerir şekilde bu çalışma yapılmıştır. * Dr. Öğr. Üyesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı, [email protected], ORCID: 0000-0001-6496-0439, Makalenin Gönderim Tarihi: 28.01.2024, Kabul Tarihi: 06.02.2024
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1