109 TBB Dergisi 2024 (170) Muhammed Ali AYDIN Anayasa Mahkemesi’ne göre idari vesayet yetkisi, hukuka uygunluk denetiminin yanında yerindelik denetimini de içerir.40 Danıştay da birçok kararında kimi zaman Anayasa Mahkemesi’nin bu kararını da aktararak idari vesayet yetkisinin yerindelik denetimini içerdiğini ifade etmektedir.41 Danıştay, imtiyaz sözleşmesi özelinde de merkezi idarenin yerel yönetimin imzalayacağı imtiyaz sözleşmesi üzerinde hukukilik ve yerindelik denetimi yapmasını merkezi idarenin yetkileri kapsamında görmektedir.42 Bu sebeplerle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın imtiyaz şartname ve sözleşmesini hem hu40 Anayasa Mahkemesi, GK., 4.2.2010, E. 2008/27, K. 2010/29. “Yerel yönetimlere idari ve mali özerklik tanınmış olmasına karşın, 1924 yılından itibaren Anayasalarımızda, merkezi yönetime, yerinden yönetim kuruluşlarını denetleme yetkisi verilmiş ve bu yetki Anayasa’da idari vesayet olarak somutlaştırılmıştır. Anayasa’nın 127. maddesinin beşinci fıkrasında yer alan hükme göre idari vesayet; merkezî idarenin, mahallî idareler üzerinde, mahallî hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahallî ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde sahip olduğu yetkidir. Bu fıkrada, merkezi yönetim yerel yönetimler üzerinde idari vesayet ‘ ... yetkisine sahiptir.’ denilerek, merkezi idarenin yerel yönetimler üzerinde vesayet yetkisini kullanıp kullanmayacağı yasa koyucunun takdirine bırakılmamıştır. Ayrıca fıkradaki idari vesayet yetkisinin, hukuka uygunluk denetiminin yanında yerindelik denetimini de içerdiği açıktır. Vesayet makamınca vesayet yetkisi kullanılırken, işlemler üzerinde iptal, onama, erteleme, izin, tekrar görüşülmesini isteme, düzeltme gibi çeşitli denetim usulleri uygulanabilmektedir.”; Aynı yönde Anayasa Mahkemesi, GK., 27.2.2014, E. 2012/87, K. 2014/41.; Anayasa Mahkemesi, GK., 3.11.2011, E. 2011/11, K. 2011/151. (www.lexpera.com.tr) 41 Danıştay, İDDK., 19.1.2015, E. 2012/2117, K. 2015/18.; Danıştay, İDDK., 22.12.2009, E. 2009/15, K. 2009/19. 42 Danıştay, 1. D., 30.1.2013, E. 2012/1848, K. 2013/108. “Anılan hükümle imtiyaz verilmesi işlemlerinin tamamlanması için Danıştay’ın görüşünün alınmasından sonra İçişleri Bakanlığınca karar verilmesi öngörülmektedir. Böylece bu konularda Danıştay’ın görüşü de alındıktan sonra İçişleri Bakanlığının karar verme mercii olarak öngörülmesiyle, belediyeler üzerindeki vesayet denetimi yoluyla hukukilik denetimi yanında yerindelik denetimi yapması sağlanmak istenmektedir. Bu düzenleme karşısında, işin ihale edilmesi süreci, ihalede uygun rekabet koşullarının sağlanıp sağlanmadığı, imtiyaz süresi, imtiyaz bedeli konularındaki ekonomik tercihler ile teknik verilere ilişkin sorumluluk Belediyeye ve vesayet denetimi makamına ait olmak üzere İmtiyaz Sözleşmesi Taslağı ve ekleri 2575 sayılı Danıştay Kanununun 42 nci maddesi uyarınca görüş bildirmek üzere incelendi; (…)”.; Aynı yönde Danıştay, 1.D., 14.10.2015, E. 2015/1441, K. 2015/1340.; Danıştay 1. D., 10.02.2006, E.2005/969, K. 2006/185. (www.lexpera.com.tr)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1