111 TBB Dergisi 2024 (170) Muhammed Ali AYDIN yısıyla tarihsel geçmişte idare ihale, pazarlık gibi bir yöntem kullanmak zorunda olmadan imtiyazlar vermiştir.48 Fransız hukukunda imtiyaz sözleşmesinin serbestçe verilebileceğine dair yerleşmiş içtihat vardır. Fransız Danıştayı’na göre imtiyazcının seçiminde tam bir takdir yetkisi vardır. 1986 tarihli bir kararda, “imtiyaz veren serbest bir şekilde, zorlayıcı baskı olmadan ve hatta rekabete ilişkin kurallara tâbi olmaksızın imtiyazcısını seçebilmelidir” denilmiştir.49 Türk hukukunda, günümüzde, idareye imtiyaz sözleşmesi imzalayabilmek için yetki veren kanunlar ‘10 Haziran 1326 (1910) tarihli Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında Kanun’, ‘5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’ ile ‘2005 tarihli 5393 sayılı Belediye Kanunu’dur. 1910 tarihli Kanuna göre Bakanlar Kurulu’na (cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde cumhurbaşkanı) diğer kanunlara göre de mahalli idarelerin karar organlarına imtiyaz sözleşmesi imzalama yetkisi verilmiştir. “Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında Kanun”a göre cumhurbaşkanının imtiyazcıyı seçme konusundaki yetkisi kısıtlanmamıştır. Bununla birlikte cumhurbaşkanı imtiyaz sözleşmesini imzalamadan önce Danıştay’ın düşüncesini almak zorundadır. O halde cumhurbaşkanının imtiyazcıyı seçme konusunda mutlak takdir yetkisinin bulunduğunu ve onu kısıtlayan başlıca noktanın kamu yararı maksadının hedeflenip hedeflenmediği meselesinin oluşturduğunu söyleyebiliriz. Öğretide imtiyazcının seçilmesi konusunda daha ayrıntılı usul hükümlerinin ve kamu ihale hukuku ilkelerinin uygulanması gerektiğini öne süren görüşler mevcuttur. Bu görüşe göre Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen ilkeler idarenin özel veya idari bütün sözleşmelerine uygulanmalıdır ve aynı zamanda imtiyaz sözleşmelerine de bu ilkeler uygulanmalıdır.50 İl özel idareleri ile belediyelerin verecekleri imtiyazlar ile ilgili çerçevesi daha belirli bir usulün mevcut olduğu söylenebilir. Şöyle ki “katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, 48 Gözler/Kaplan, s. 561; Zeybek Cebeci, s. 81. 49 Sezginer, s. 1088, 1089. 50 Çal, s. 76, 77.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1