113 TBB Dergisi 2024 (170) Muhammed Ali AYDIN timi kazanç oluşturan faaliyetlerdir. Kazanç doğurucu bu faaliyetlerin yerine getirilmesi için imtiyaz verilmesi yerel yönetimler açısından harcama yapılmasını gerektirmediği gibi, tam aksine avantajlı bir işin tekel olarak bir şirkete devredilmesi karşılığında, işletmenin kurulup kazanç elde edilmeye başlandığında kazançtan şartnamede yazılan oran kadar pay alınacak, yani gelir elde edilecektir. Bu sebeple katı atıkların bertarafı veya değerlendirilmesi konulu imtiyaz sözleşmelerinde imtiyazcı şirketler Devlet İhale Kanunu uyarınca yapılacak ihale sonucunda belirlenmelidir. Devlet İhale Kanunu m. 1/1 uyarınca “Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” Hükümde idarenin imzalayacağı sözleşmeler arasında özel hukuk sözleşmesi ve idari sözleşme ayrımı yapılmamıştır. Bu sebeple idarenin idari sözleşmelerinin de eğer Kamu İhale Kanunu ile Devlet İhale Kanunu’nun kapsam maddelerindeki konulara giriyorsa bu kanunlarda düzenlenen ihale yöntemleri ile ihale edilerek imzalanmaları gerektiği kabul edilmelidir. Kanaatimce belediye ve il özel idarelerinin yerine getirmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinden katı atık yönetimi hizmeti işinin özel hukuk kişilerine gördürülmesi Devlet İhale Kanunu’nun 1. maddesinin 1. fıkrası kapsamına girmektedir. Çünkü katı atık yönetimi konulu imtiyaz sözleşmesinde yerel idareler kazanç getirici bir kamu hizmetini özel kişiye devretmekte ve böylece hem kendisi hem de özel şirket kazanç elde etmektedir. Diğer bir deyişle yerel idareler katı atıkların bertarafı ve değerlendirilmesi konusunda hizmet almakta, tesislerin kurulabileceği yerler için de özel kişiye gayri ayni haklar tesis etmektedir. Bu edimlerin karşılığında da özel hukuk kişisi (imtiyaz sahibi Türk anonim şirketi) hem sözleşme başlangıcında hem de anlaşmaya bağlı olarak her yıl yerel idareye ödeme yapmaktadır. Yargı kararlarına yansıyan uyuşmazlıklarda da imtiyaz sözleşmesinin tarafının belirlenmesinde Devlet İhale Kanunu uyarınca ve bu kanundaki usullere uyularak ihale yapıldığı görülmektedir.54 Doktrinde Sezginer de imtiyaz sözleşme54 Danıştay, 1. D., 19.2.2015, E. 2014/5314, K. 2015/650. “Konya Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 17.03.2014 tarihli kararı ile Konya Entegre Katı Atık Değerlendirme ve Bertaraf Tesislerinin yapılması ve işletilmesine ilişkin belediye adına 29 yıllığına imtiyaz verilmesi ve söz konusu işlemlerin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uya-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1