127 TBB Dergisi 2024 (170) Muhammed Ali AYDIN İmtiyaz sözleşmesinin ayırt edici özelliklerinden en başta geleni faaliyeti sağlayan işletme mallarının idareye zorunlu ve bedelsiz olarak devredilmesidir.94 İmtiyaz sözleşmesinin tipik halinde, sözleşme konusu olan işletme sözleşme süresinin sonunda borçlarından ari olarak ve bedelsiz bir şekilde idarenin mülkiyetine geçer.95 Faaliyette bulunan işletmenin sözleşme süresi sonunda idareye geçmesi yükümlülüğü imtiyaz sözleşmesinin karakteristik bir özelliğidir. Öyle ki sözleşme süresi sonunda işletmenin idareye geçmeyeceği öngörülen bir sözleşme adı imtiyaz sözleşmesi olsa bile imtiyaz sözleşmesi niteliğinde olmayacaktır. Örneğin sözleşme süresi boyunca atıkların belirli bir bedel karşılığı idarece, şirket tesisine tesliminden ibaret olan ve sözleşme süresi sonucunda tesisin devrini içermeyen bir katı atık yönetimi sözleşmesi imtiyaz sözleşmesi olarak nitelenemeyecektir.96 İmtiyazcı şirketin özel malları ise idareye zorunlu ve bedelsiz olarak geçmez, elbette tarafların anlaşması halinde şirketten satın alınabilir.97 Katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması, işlenmesi, dönüştürülmesi, bertaraf edilmesi, depolanmış çöplerden çıkan gazlardan elektrik üretilmesi ve benzeri birçok iş ve işlem binlerce farklı makine ve alet ile gerçekleştirilmektedir. Sözleşmenin sona ermesi halinde bu makine ve aletlerin nasıl paylaşılacağı uyuşmazlık konusu olabilir. Malların paylaşımı esas olarak sona ermekte veya ermiş olan imtiyaz şartlaşma ve sözleşmesi hükümlerine göre gerçekleştirilir.98 Sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde ise kanaatimce, imtiyaz şartname ve sözleşmesi uyarınca imtiyazcı şirketin inşaatını, kurulumunu ve işlet94 Gözler, s.449. 95 Gözler/Kaplan, s. 565. 96 Danıştay, 1.D., 12.5.2016, E. 2016/834, K. 2016/686. “(…) teknik şartnamede bu tesislerin idareye devredilmeyeceği belirtilmiştir. Bu bağlamda söz konusu sözleşmenin konusunu, Belediye tarafından toplanan ve ayrıştırılan evsel katı atığın ekonomik bir değer olarak atıktan türetilmiş yakıt olmak üzere belirli bir bedel karşılığında satışını içerdiğinden; bu sözleşmenin, taraflar arasında özel hukuk hükümlerine göre satış sözleşmesine konu olabilecek nitelikte olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda konu ve kapsamı açısından imtiyaz sözleşmesi taslağı olarak ele alınmasına imkân bulunmayan söz konusu Sözleşme (…)” (www.lexpera.com.tr) 97 Gözler, s. 449. 98 Danıştay, 6.D., 4.11.2020, E. 2019/19758, K. 2020/10389.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1