132 Katı Atıkların Toplanması, Bertarafı veya Değerlendirilmesi Konulu İmtiyaz Sözleşmeleri çalışacağı açıktır. Buna karşılık yerel idare ise kazanç ve kâr elde etme konusunda bu kadar istekli olmayabilir. Ayrıca çöpleri değerlendirebilecek entegre katı atık yönetim tesisleri büyük meblağda yatırım gerektirmektedir. Birçok belediyenin borca batık olduğu ve belediyelerin yönetimlerinin de seçimlerle sınırlı görev süreleri nedeniyle büyük harcama yapmaktan kaçınma eğiliminde oldukları göz önüne alındığında katı atık yönetimi hizmetinin özel kişilere devredilmesindeki büyük yarar anlaşılacaktır.104 Katı atıkları bertaraf edip, değerlendirdikçe kar edecek olan özel sektöre bu hizmetin imtiyaz sözleşmesiyle gördürülmesi usulünün bütün illerimizde yaygınlaşmasında kamu yararı vardır. Bu sebeple bir yasa değişikliği ile belediyelerin belirli bir süre içerisinde, katı atıkların değerlendirilmesi için imtiyaz sözleşmeleri yapmaları bir zorunluluk olarak düzenlenmelidir. Çünkü katı atıkların çıkardığı biyogazdan elektrik ve ısı üretebilecek teknolojiye sahip tesislerin kurulması hem yüksek meblağlı yatırım gerektirmekte hem de teknik bilgi ve yönetim tecrübesi gerektirmektedir. Halihazırda da il özel idareleri ile belediyeler kendi imkanlarıyla bizzat bu tesisleri kurup, işletmemektedirler. Çöpten elektrik üretilmesi, tesis bir kere kurulduktan sonra ham maddesi asla tükenmeyecek ve yüksek kazançlı bir iştir. Bu sebeple imtiyazcı şirketin nasıl belirleneceği, şirketin kaç yıl işletme hakkına sahip olacağı ve işletmeci şirket ile idare arasındaki kazanç paylaşımının nasıl olacağı önem kazanmaktadır. Sözleşmenin hükümlerinin kamu yararını amaçlaması, azınlık grupların çıkarlarının öncelenmemesi ve bir rant oluşturulmaması için imtiyaz sözleşmesi hükümlerinin denetlenmesi gerekmektedir. Belediye Kanunu’nun 15. maddesinde “belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir” denilmektedir. Halbuki 49 yıl bir yatırımın geri dönüşü için bile çok uzun bir süredir. Katı atıktan elektrik üretimi konulu bir ya104 https://t24.com.tr/haber/zirveyi-kaptirmadi-en-borclu-belediye-bellioldu,1126869 “Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 21 Ağustos’ta güncellediği verilere göre, Türkiye’deki 30 mahalli idarenin Hazine’ye olan toplam borcu 10 milyar 504 milyon TL’ye ulaştı. Toplam 10,5 milyar TL’lik borcu 14 milyon TL’sinin vadesi geçmiş borçlardan oluştuğu bildirildi.” (Son Erişim Tarihi: 14.01.2024)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1