152 Belirsiz Alacak Davasında Davacı Vekili Avukatın Haksız Azli Halinde Avukatlık Ücreti: Karar İncelemesi zararlara ilişkin ödenmesi gereken tazminat miktarları hakkında birtakım hükümler söz konusudur.55 Hukuki dayanağını kanuni bir düzenlemeden alan sözleşmesel götürü tazminattan farklı olarak, taraflar arasında ayrıca bir anlaşma olmaksızın geçerlidir. Bu tür götürü tazminat, ilgili kanuni düzenlemenin uygulama alanına giren bütün taraflar bakımından uygulanır.56 Temerrüt faizi, kanundan doğan götürü tazminatın güzel bir örneğidir. Temerrüt faizinin hukuki dayanağı kanun olduğu için, temerrüt faizinin talep edilebilmesi bakımından taraflarca ayrıca temerrüt faizinin kararlaştırılması aranmaz.57 Temerrüt faizi, bir yandan alacaklının parasını borçlunun elinde bulundurması nedeniyle kullanıp değerlendirme imkânından yoksun kalmasından doğan zararın giderilmesi, diğer yandan da karşılıksız kredi sağlayan, sebepsiz zenginleşen borçlunun bu zenginleşmeyi iade etmesi fikrine dayanır.58 Gerçekten, borçlu parayı mütemerrit olmayıp vaktinde ödemiş olsaydı, alacaklı bunu kullanır ve bu suretle ya faiz gibi bir ekonomik menfaat elde eder ya da ihtiyaç duyduğu parayı sağlamak için ödemek zorunda kaldığı faizi ödemez, bundan tasarruf ederdi. İşte borçlunun temerrüdü, alacaklıyı bu gibi menfaatlerden yoksun bırakmak suretiyle onun zarara uğramasına sebep olur. Öte yandan, borçlu da borçlanılan parayı vaktinde ödemeyerek, faiz ödeyerek sağlayacağı krediyi karşılıksız temin etmiş olur. Bu noktada kanun koyucu, temerrüt faizini kabul etmek suretiyle bozulan menfaat dengesini yeniden kurmak, alacaklının bir miktar parayı kullanamamaktan doğan zararını karşılamak, borçlunun da borca aykırı gecikmeye dayalı olarak elde ettiği menfaati alacaklıya iade etmek istemiştir.59 Kanun koyucu para borçlarında temerrüt faizi 55 Birinci Uzun, Tuba: Götürü Tazminat, Ankara 2015, s. 204. 56 Birinci Uzun, s. 204. 57 Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2019, s. 1233; Ahmet Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2014, s. 706; Kemal Oğuzman/Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, 10. Baskı, İstanbul 2012, s. 494; Rona Serozan, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme (Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Üçüncü Cilt), 6. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014, s. 224. 58 Mahmut T. Birsel/Murat Sevi, “3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun Madde 4/A Hükmünün Uygulama Alanı”, DEÜHFD, C. 11, Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan Özel Sayısı, 2009, s. 1033; Eren, s. 1233. 59 Eren, s. 1233; Kılıçoğlu, s. 706.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1