153 TBB Dergisi 2024 (170) Tuba BİRİNCİ UZUN yönünden aksi ispat edilemez (çürütülemez) bir karineden hareket etmektedir. Buna göre, borçlunun temerrüdü, alacaklıya zarar vermiştir ve bunun ispatına gerek yoktur. Böylece temerrüt faizi, aksinin ispatına izin verilmeyen zarar karinesine dayalı, alacaklı lehine konulmuş bir tazminattır.60 Kanaatimizce Avukatlık Kanunu’nun 174. maddesinin ikinci fıkrasında, “Avukatın azli halinde ücretin tamamı verilir” derken kanun koyucu, benzer bir amaçla hareket etmiştir. Gerçekten de avukatın haksız azli üzerine taraflar arasındaki menfaat dengesi bozulur; avukatın emek ve mesaisi boşa gider ancak azilden önce avukat tarafından yapılan işlemler azilden sonra da geçerli olmaya devam ettiğinden, avukat tarafından harcanan emek ve mesaiden örneğin avukat tarafından hazırlanan başarılı bir dilekçeden, beyandan, ihtarnameden, savunmadan iş sahibi yararlanmaya devam eder. İşte burada da tıpkı temerrüt faizinde olduğu gibi aksi ispat edilemez bir karine mevcuttur. Haksız azil avukatın zararınadır ve bunun ispatına da gerek yoktur. Buradan hareketle, haksız azil durumunda muaccel hale gelen tam ücretin aksi ispat edilemeyen zarar karinesine dayalı, avukat lehine konulmuş kanundan doğan bir götürü tazminat olduğu söylenebilir. Bu tazminat, haksız yere azledilen avukatın müspet zararını karşılamaya yöneliktir.61 Bu noktada, “Avukatın azli halinde ücretin tamamı verilir” hükmünü öngören Avukatlık Kanunu’nun 174. maddesinin ikinci fıkrası, eser sözleşmesinin sona ermesinde tazminat karşılığı feshi düzenleyen TBK md. 484 hükmüne benzetilebilir. Çünkü Türk Borçlar Kanunu’nun 484. maddesinde “İş sahibi, eserin tamamlanmasından önce yapılmış olan kısmın karşılığını ödemek ve yüklenicinin bütün zararlarını gidermek koşuluyla sözleşmeyi feshedebilir” denmektedir. Görüşümüz, tam ücretin iş sahibi üzerinde bir baskı oluşturacağı ve azli engelleyeceği iddiasıyla eleştirilebilir. Ancak bu noktada önemle belirtmek gerekir ki götürü tazminatın söz konusu olduğu hallerde dolaylı da olsa, borçlu üzerinde bir çeşit baskı meydana gelir.62 Götürü tazminat, borçlunun sözleşmeden doğan yükümlülüklerini gereği gibi 60 Birsel/Sevi, s. 1034; Eren, s. 1233; Oğuzman/Öz, s. 494; Serozan, s. 224. 61 Tandoğan, s. 633. 62 Konu hakkında detaylı açıklamalar için bkz. Birinci Uzun Tuba, Götürü Tazminat, Yetkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2015, s. 146-147.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1