175 TBB Dergisi 2024 (170) Ahmet Ertan YILMAZTEKİN binde bulunabilme koşulları ile adli yardım usulü, adli yardım kararı ve sonuçları incelenmiş ve bu konularda hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmanın dördüncü ve son kısmında ise Avukatlık Kanunu’nda adli yardım kurumu ele alınmıştır. I. ADLİ YARDIM KAVRAMI, TANIMI, ADLI YARDIM KURUMUNUN AMACI VE ANAYASAL TEMELLERİ A. Genel Olarak Modern hukuk sistemlerinin çoğunda uyuşmazlıkların devlet tarafından örgütlenmiş yargı organlarınca çözülmesi için taraflara belli miktarlarda yargılama masraflarına katkıda bulunma yükümlülüğü getirilmiştir. Günümüzde bir davanın açılması ve sürdürülmesi için tarafların birtakım mali külfetler altına girmesi gerekmektedir.1 Bu çerçevede hukuk mahkemelerinde bir davanın açılabilmesi için yargılama harç ve giderlerinin ödenmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra açılmış olan bir davanın takip edilmesi de birtakım harcamaların yapılmasını gerektirmektedir.2 Anılan bu harcamaların yapılması kimi durumlarda kişiler için maddi imkânsızlıklar nedeniyle mümkün olmayabilir ve bu nedenle mahkeme erişim hakkından yararlanamama durumu ortaya çıkabilir. Böyle bir durumun ortaya çıkmasını engellemek için kişilerin geçici de olsa bu masraflardan muaf tutulması ve avukat yardımından ücretsiz yararlandırılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.3 Bu durumda adli yardım kurumu devreye girmekte, ekonomik yoksunluk içinde bulunan kişilere mahkemeye erişim hakkını etkin biçimde kullanabilmeleri imkânı sağlanmaktadır.4 Adli yardım, maddi imkânlardan yoksun kimselere; yargı makamları önünde haklarını arama ve savunma imkânına sahip olmaları için yargılama masrafla1 Ayşe Kılınç, Medeni Usul Hukukunda Adli Yardım, Ankara: Adalet Yayınevi, 2013, s. 1. 2 Mehmet Akbal, “Medeni Yargılama Hukukunda Adli Yardım”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 93 (2011), s. 148-149. 3 Ayşe Kılınç, “Bir İnsan Hakkı Olarak Adli Yardım”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 3 (2011), s. 2; Muammer Aydın, “Adli Yardım Sistemine Genel Bir Bakış”, İstanbul Barosu Dergisi, 5 (2007), s. 2117; Celal Osman Arslanalp, “Adli Yardım”, İzmir Barosu Dergisi, 2 (1988), 32. 4 Mustafa Serdar Özbek, Hukuk Yargılama Usûlünde Gider Avansı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2018, s. 198.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1