188 Hukuk Muhakemesinde Adli Yardım nucuna da varmış ve başvurucu ticaret şirketi üzerinde ağır bir külfete neden olan bu durumun onun mahkemeye erişim hakkına yönelik ölçüsüz bir müdahale sonucu doğurduğunu belirtmiştir.47 Gerçekten de tüzel kişiler bakımından adli yardımdan yararlanma imkânının sadece kamuya yararlı olduğuna karar verilen dernek ve vakıflarla sınırlı tutulması izahı güç bir ayrımcılıktır. Bu çerçevede hukukun üstünlüğünün kabul edildiği hukuk devletlerinde kişilerin hukuki korunma taleplerini karşılamak, mahkemeye erişim ve savunma imkânları önündeki engelleri ortadan kaldırmak bir görevdir. Bu görev yerine getirilirken gerçek veya tüzel kişiler arasında haklı bir temele dayanmayan ayrım yapılmaması gerekir. Bu eşitlik ilkesinin de bir gereğidir. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu isabetli karar da dikkate alınarak, bu konuda bir yasal düzenleme yapılarak kanunun aradığı şartlar oluştuğu takdirde, gerçek kişiler gibi herhangi bir ayrıma tabi tutulmadan ödeme güçlüğü içinde bulunan tüm tüzel kişilerin bu imkândan yaralanmasının sağlanması yerinde olacaktır.48 Yabancı gerçek kişiler de karşılıklılık şartına bağlı olarak adli yardımdan yararlanabilirler (HMK m.334/3). Buna göre, yabancıların adli yardımdan yararlanabilmesi için kanunda aranan şartların yanı sıra kendi ülkelerinde Türk vatandaşlarının adli yardımdan yararlanabilmesi ve bu durumun ispatı gereklidir.49 47 Anayasa Mahkemesi, Kemtaş Tekstil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Başvurusu, B. No: 2020/22192, T. 17.05.2023, R.G. Tarih ve Sayısı: 08.11.2023-32363, https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr 16.11.2023. 48 Nitekim Anayasa Mahkemesi de “Kemtaş Tekstil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Başvurusu” kararında, ihlalin kanundan kaynaklandığını tespit ederek benzeri ihlallerin oluşmasını önlemek amacıyla verilen hak ihlali kararının yasama organına bildirilmesine karar vermiştir. Anayasa Mahkemesi, Kemtaş Tekstil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Başvurusu, B. No: 2020/22192, T. 17.05.2023, R.G. Tarih ve Sayısı: 08.11.2023-32363, https://kararlarbilgibankasi. anayasa.gov.tr 16.11.2023. 49 Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, Medenî Usûl Hukuku, s. 2417; Postacıoğlu/Altay, Medenî Usûl Hukuku Dersleri, s. 956; Ercan, Uygulamacılar İçin Medeni Usul Hukuku El Kitabı, s. 928. Doktrinde genel olarak kabul edilen görüş çerçevesinde, karşılıklılık şartının gerçekleşmesi durumunda yabancı kamuya yararlı dernek ve vakıflarında adli yardım hükümlerinden faydalanabileceği kabul edilmektedir. Bkz. Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, Medenî Usûl Hukuku, s. 2420; Kılınç, Medenî Usul Hukukunda Adli Yardım, s. 109-110; Atalay, “Medenî Usûl Hukukunda Adlî Yardım”, s. 64; Akbal, “Medeni Yargılama Hukukunda Adli Yardım”, s. 153, dpn.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1