190 Hukuk Muhakemesinde Adli Yardım B. Gerçek Kişiler Bakımından 1. Ekonomik Anlamda Yoksunluk Şartı Gerçek kişiler bakımından adli yardımdan yararlanabilmek için bulunması gereken koşullardan ilki, talepte bulunan kişinin kendisinin ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin yargılama ve takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olması halidir. Burada aranan koşulun sağlanmış sayılabilmesi için kişinin yoksul veya bir başka ifadeyle fakir olması ya da yardıma muhtaç olması yahut icra hukuku anlamında aciz durumunda olmasına gerek yoktur. Burada aranan koşul kişinin kendisinin ve ailesinin geçimini önemli derecede zora düşürmeden yargılama veya takip giderlerini ödeyememesi halidir. Dolayısıyla adli yardım talebinde bulunan kişinin sürekli bir geçim sıkıntısı içinde olmasına gerek yoktur52. Yargılama veya takip giderlerini ödemesi durumunda önemli ölçüde maddi sıkıntı içine düşebilecek kimseler adli yardımdan yararlanabilir.53 Ekonomik anlamda yoksunluk şartının oluşup oluşmadığının tespitinde karar verecek olan yargı merci, öncelikle adli yardımın kapsamını dikkate almalı ve bu doğrultuda adli yardım talebinde bulunan kişinin ekonomik durumunu tespit etmelidir. Adli yardım talebinde bulunan kişi sadece yargılama harç ve giderlerinden muafiyet talep 52 Adli yardım koşullarının düzenlendiği HMK’nın 334’üncü maddesinin gerekçesi şu şekildedir: “Adli yardımdan yararlanabilme koşulları, yoksulluk ve haklılıktır. Yoksulluk, tamamen fakr–u zaruret içinde bulunmak şeklinde anlaşılmamalıdır. Kendisi ve ailesinin normal geçimini sağlayacak kadar mal ve haklara veya gelire sahip olan bir kişinin, açmak zorunda kaldığı bir dava veya kendisine karşı açılan bir dava sebebiyle yapmak zorunda kalacağı harcamaları, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zora düşürmeksizin karşılama gücünden yoksun olan kişilerin de adli yardımdan yararlanmaları icap eder”. 53 Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, Medenî Usûl Hukuku, s. 2417-2418; Pekcanıtez/Atalay/Özekes, Medenî Usûl Hukuku, s. 575; Tanrıver, Medenî Usûl Hukuku, s. 1224; Kılınç, Medenî Usul Hukukunda Adli Yardım, s. 198-199; Faruk Erem, Adlî Yardım, (İmran Öktem’e Armağan), Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1970, s. 117-118; Atalay, “Medenî Usûl Hukukunda Adlî Yardım”, s. 61; Akbal, “Medeni Yargılama Hukukunda Adli Yardım”, s. 154; Çelik, “Bireysel Başvuru Kapsamında Adli Yardım”, s. 92; Atalay, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı’nda Avukatla Temsil Zorunluluğu ve Adli Yardım”, s.99.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1