Türkiye Barolar Birliği Dergisi 170.Sayı

204 Hukuk Muhakemesinde Adli Yardım Gerçek kişiler bakımından haklılık durumunun ispatında yaklaşık ispat yeterlidir. Kanunda bu durum “açıkça dayanaktan yoksun olmama” olarak nitelendirilmiştir. Bu durumda talepte bulunan kişinin asıl yargılamada ileri sürdüğü iddiaların veya savunmaların açıkça dayanaktan yoksun olmadığı konusunda hâkimde yaklaşık bir kanaat oluşturması yeterlidir. Zira talepte bulunan ilginin iddialarının veya savunmalarının açıkça dayanaktan yoksun olup olmadığı yargılama neticesinde ortaya çıkacaktır.105 Tüzel kişiler bakımından ise haklılık koşulun gerçekleşmesi için kişinin iddia veya savunmasında mahkeme nezdinde haklılık kanaati oluşmalıdır. Bu bağlamda talepte bulunanın davayı kazanma ihtimalinin davayı kaybetme ihtimalinden daha yüksek olduğu konusunda hâkimde bir kanaat oluşması gerekmektedir. Yabancı gerçek kişilerin adli yardım talebinde bulunması durumunda yukarıdaki koşullara ilave olarak kanunda aranan karşılılık koşulunun da oluşup oluşmadığı mahkemenin resen araştırması sonucunda ortaya çıkacaktır.106 E. Adli Yardım Kararı ve Sonuçları Adli yardım talebi asıl davanın açılması esnasında talep edilmişse, mahkeme107 öncelikle adli yardım talebini inceleyerek bu konuda karar verir. Talebin kabulü durumda, yargılama giderleri olan ve peşin alınması gereken harç ve giderler alınmadan yargılamaya devam edilir. Adli yardım talebinin reddi durumunda, mahkeme harç ve giderlerin mahkeme veznesine yatırılması için adli yardım talep eden kişiye süre verir. Harç ve giderlerin verilen süre içinde yatırılması durumunda yargılamaya devam edilir. Yatırılmaması durumunda mahkemece dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.108 105 Tanrıver, Medenî Usûl Hukuku, s. 1228; Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, Medenî Usûl Hukuku, s. 2426. Ekonomik anlamda yoksunluk için aranması gereken ispatın yaklaşık ispat, haklılık koşulu için aranması gereken ispatın ise tam ispat olduğu yönündeki görüş için bkz. Ruhi, Milletlerarası Usul Hukukunda Adli Yardım, Tebligat ve İstinabe, s. 61. 106 Tanrıver, Medenî Usûl Hukuku, s. 1228. 107 İnceleme HMK’nın 371. maddesinde düzenlenen usule uygun olarak gerçekleşmelidir. 108 Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, Medenî Usûl Hukuku, s. 2425; Akbal, “Medeni Yargılama Hukukunda Adli Yardım”, s. 159.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1