230 Pay Sahiplerinin Şirket Zararı Nedeniyle Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açtıkları Sorumluluk Davalarındaki Hukukî Statüsü ve Bu Davalarda Alınan İlâmların İcrası A. Pay Sahibinin Dava Hakkı 1. Genel Olarak Dolayısıyla zarar sebebiyle açılan davalarda, şirketin zararının tazmini talep edilmekte ve tazminatın şirkete ödenmesi istenmektedir.26 Söz konusu tazmin yöntemi doktrinde, dolayısıyla uğranılan zararın dolayısıyla tazmini şeklinde de formüle edilmektedir.27 Yani davaya esas olan maddî hakkın “doğrudan” sahibi şirket olmakla beraber; bu hakkın yerine getirilmesini isteyen kişi, pay sahibidir. Söz konusu durum, şeklî taraf teorisinin kabul edildiği sistemimizde usûlî anlamda ilk aşamada problem yaratmayacaksa da pay sahibine tanınan dava hakkının mahiyetinin usûlî anlamda nitelenmesi önemlidir. Bu bölümde ilk olarak pay sahibinin şirketten bağımsız bir dava hakkına sahip olup olmadığı irdelenecektir. Daha sonra ise, pay sahibinin konumunun usûl hukuku çerçevesinden tavsifine gayret edilecektir. 2. Dava Hakkının Bağımsız Olup Olmadığı Sorunu TTK m. 555/1 hükmü “Şirketin uğradığı zararın tazminini, şirket ve her bir pay sahibi isteyebilir. Pay sahipleri tazminatın ancak şirkete ödenmesini isteyebilirler” şeklindedir. Bu hüküm uyarınca; şirketin zararını, şirket de her bir pay sahibi de isteyebilir. Söz konusu düzenlemenin (Lexpera). Hâkimin davayı aydınlatma ödevi hakkında bkz. Ejder Yılmaz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 4. Baskı, Ankara 2021, C. 1, s. 1226 vd.; Hakan Pekcanıtez/Oğuz Atalay/Muhammet Özekes, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 11. Bası, İstanbul 2023, s. 195 vd., N. 808 vd.; Güray Erdönmez, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Baskı, İstanbul 2017, s. 818 vd.; Süha Tanrıver, Medenî Usûl Hukuku, C. I, 4. Bası, Ankara 2021, s. 395 vd. Ayrıntılı bilgi için bkz. Nedim Meriç, Hâkimin Davayı Aydınlatma Yükümlülüğü, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, Özel Sayı 2009: Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan, s. 377 vd.; Cemil Simil, Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevinin Sınırları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014: Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, s. 1351 vd.; Varol Karaaslan, Medenî Usul Hukukunda Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi, 2. Baskı, Ankara 2019, s. 1 vd.; Şafak Güleç, Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi, Ankara 2021, s. 21 vd. 26 Poroy/Tekinalp/Çamoğlu, N. 592; Özekes/Seven/Meriç, s. 98 vd.; Buse Dişel, Dava Takip Yetkisi, İstanbul 2020, s. 59; Eskiocak, s. 135 vd. Ayrıca bkz. Yargıtay 11. HD., 09.06.2016, 14405/6410 (Lexpera). 27 Helvacı, Sorumluluk, s. 130; Ayoğlu, Sorumluluk Davası, s. 70.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1