245 TBB Dergisi 2024 (170) Mehmet Emin ALPASLAN davalar açmışlarsa, bu davaların HMK m. 57/1, c ve m. 166 hükümleri uyarınca birleştirileceği belirtilmektedir.87 Kanaatimizce, incelemekte olduğumuz mesele bağlamında aynı değerlendirmeyi yapmak mümkün değildir. Çünkü söz konusu davanın şeklen de olsa birlikte açılma zorunluluğuna ilişkin herhangi bir düzenleme olmadığı gibi, doktrinde bizim de katıldığımız görüş uyarınca şeklî anlamda mecburî dava arkadaşlığı yalnız davalı tarafta olabilir.88 Ancak, kanaatimizce de birden fazla pay sahibi dava açtığı takdirde veya pay sahipleriyle beraber şirket de dava açtığı takdirde, bu davaların ihtiyarî dava arkadaşlığı (HMK m. 57) esasları dahilinde birleştirilmesi uygun olacaktır.89 Bu durumda davalar birbirinden bağımsız olduğundan (HMK m. 58), davacılardan birinin feragati diğerlerini bağlamayacağı gibi her davacı farklı vakıalar ileri sürebilecektir. Bu noktada hükmün etkisini incelemek de önemlidir. Doktrinde (TTK m. 555 hükmünden bağımsız olarak), dava yetkininin aldığı hükmün maddî hukuk ilişkisinin tarafını bağlayacağı belirtilmiştir.90 Sorumluluk davası bakımından doktrinde, davanın bir pay sahibi bakımından reddedilmesinin diğer hak sahiplerine zarar vermeyeceği ifade edilmiştir.91 Ayrıca, pay sahibinin açtığı davada alınan hükmün diğer pay sahipleri ve şirket bakımından kesin hüküm teşkil etmeyeceği belirtilmiştir.92 Zira, davaların tarafları farklıdır.93 Görüldüğü üzere dava yetkinliği müessesesi de eldeki duruma aslında tam olarak uymamaktadır. Özellikle kesin hükmün etkisi bağlamında dava yetkinliğinden ayrılmak gerekmektedir. Bu durum da yukarıda değindiğimiz “ortağın açtığı davada kendi maddî hakkına dayanan takip yetkisini kullandığı” fikrini güçlendirmektedir.94 87 Kuru, El Kitabı, s. 1357. 88 Pekcanıtez/Taş Korkmaz, Pekcanıtez Usûl, s. 705-706. 89 Çamoğlu, s. 157. Şüphesiz ki davaların birleştirilmesine ilişkin genel kurallar burada da geçerlidir. Davaların birleştirilmesi müessesesi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Pekcanıtez/Taş Korkmaz, Pekcanıtez Usûl, s. 686 vd. 90 Pekcanıtez/Taş Korkmaz, Pekcanıtez Usûl, s. 596; Deren Yıldırım, s. 24; s. 27 vd.; Ayoğlu, Sorumluluk Davası, s. 77. 91 Helvacı, Sorumluluk, s. 130. 92 Çamoğlu, s. 156 vd.; Poroy/Tekinalp/Çamoğlu, N. 608. 93 Çamoğlu, s. 157. 94 Bu konuda bkz. yuk. II, A, 3, d. Ayrıca bkz. Deren Yıldırım, s. 30-34. Karş. Ayoğlu, Sorumluluk Davası, s. 77-81.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1