287 TBB Dergisi 2024 (170) Perihan ABAY - Süleyman DERMAN - Saliha ÖZPINAR - Ümran SEVİL gulama hem sağlık personelinin güvenliğini hem de çevreyi korumayı amaçlamaktadır.45 Özellikle tıbbi atık kabı veya kovası gereksinimleri, atıkların taşınması sırasında yayılma riskini en aza indirir. Dayanıklı, sızdırmaz ve su geçirmez malzemeden yapılmış olmaları, atıkların çevreye yayılmasını engeller. Üzerinde «Uluslararası Biyotehlike» amblemi ve «DİKKAT! TIBBİ ATIK» ibaresi bulunması, atık içeriğinin ve tehlikenin anlaşılmasına yardımcı olur.46 Bu tür önlemler, tıbbi atıkların uygun şekilde yönetilmesi için çok önemlidir. Yanlış toplanmış veya atılmış tıbbi atıklar, enfeksiyon riski taşıyabilir ve çevre kirliliğine neden oluşturur. Bu nedenle sağlık kuruluşlarının bu kurallara uyması ve atık yönetimi konusunda titizlik göstermesi gerekir.47 Tıbbi atıkların bertaraf yöntemlerine yönelik Türkiye’de yaygın olarak kullanılan yöntemlere baktığımızda; tıbbi atıkların doğru şekilde bertaraf edilmesi, enfeksiyon riskini önlenmesi ve çevre ile insan sağlığını korumaya yönelik uygulama ile yöntemler aşağıda ifade edilmiştir. 48 • Mikrodalga/Buhar Sterilizasyon Yöntemi: Tıbbi atıkların mikrodalga veya buharla sterilize edilmesi işlemidir. Bu yöntem, atıklardaki mikroorganizmaları öldürmeyi amaçlar. • Elektro–Termal Deaktivasyon Yöntemi (ETD): Elektrik enerjisi kullanılarak tıbbi atıkların yüksek sıcaklıkta deaktivasyonunu sağlayan bir yöntemdir. • Plazma Ark İndirgeme Yöntemi (PAR): Plazma, yüksek sıcaklıkta gaz haline getirilmiş bir halden oluşur. Bu yöntemde plazma, atıkları yüksek sıcaklıkta parçalamak için kullanılır. 45 K.K. Padmanabhan, Debabrata Barik, “Health Hazards of Medical Waste and its Disposal”, (Ed) Debabrata Barik, Energy from Toxic Organic Waste for Heat and Power Generation, Woodhead Publishing Series in Energy, 2019, s. 99-118. 46 Deniz Sünkür, “Tıbbi Atıkların Geri Dönüşüm Koşullarının Araştırılması”, Mersin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2018. 47 Dilek Yücel Tutar, “Tıbbi Atık Yönetimi İçin Yeni Bir Yaklaşım ve Ankara Örneği”, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 2004. 48 Hakkı Yeşilyurt, Tufan Nayır, Muhsin Akbaba, “Medical Waste Management in Turkey and in the World”, The Turkish Journal of Occupationa/Environmental Medicine and Safety, 2015, C. 1, S. 2, s. 22-34.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1