292 Tıbbi Atık Yönetimi ve Uluslararası Hukuk Uygulamaları IX. BASEL SÖZLEŞMESİ VE TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ Basel Sözleşmesi, tehlikeli atıkların sınır ötesi taşınması ve bertarafını düzenleyen uluslararası bir anlaşmadır. Sözleşme, tehlikeli atıkların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmayı amaçlayarak atık hareketlerini kontrol altına almayı hedefler. Tıbbi atıklar da bu kapsamda ele alınır ve sözleşme, tıbbi atıkların sınır ötesi taşınmasını düzenler.55 56Tıbbi atıkların Basel Sözleşmesi’ndeki ana hükümleri ve kontrolü ise aşağıdaki şekilde özetlenebilir. • Tanımlama ve Sınıflandırma: Sözleşme, tıbbi atıkları tehlikeli atıklar olarak sınıflandırır ve bu tür atıkların sınır ötesi taşınması ve bertarafı için özel kurallar getirir. • Sınır Ötesi Taşıma Kontrolü: Sözleşme, tehlikeli atıkların sınır ötesi taşınmasının kontrol altına alınmasını hedefler. Bu kapsamda, atıkların sınır ötesi taşınması için özel izinler ve düzenlemeler getirilir. • Özel İzinler ve Bildirimler: Sözleşme, tehlikeli atıkların sınır ötesi taşınması için özel izin ve bildirimlerin gerekliliğini vurgular. Ülkeler, bu atıkları kabul etmeye veya göndermeye karar verirken özel prosedürleri takip etmelidir. • Çevre ve Sağlık Koruma: Sözleşme, tehlikeli atıkların bertarafında çevre ve insan sağlığının korunmasını önceler. Atıkların bertarafı, çevre üzerinde olumsuz etkileri en aza indirecek şekilde yapılmalıdır. • İş birliği ve Teknik Destek: Sözleşme, ülkeler arası işbirliği ve teknik destek sağlamayı teşvik eder. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin daha güvenli atık yönetimi kapasitesine ulaşmalarına yardımcı olunması amaçlanır. Basel Sözleşmesi, tıbbi atıkların sınır ötesi taşımasının ve bertarafının düzenlenmesinde önemli bir role sahiptir. Bu anlaşma, tıbbi atık55 Yasemin Kaya, “Çok Taraflı Çevre Anlaşmalarının Uygulanabilirliği: Basel Sözleşmesi, Türkiye Örneği”, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Bursa, 2010. 56 Kaustubh Thapa, Walter J. V. Vermeulen, Pauline Deutz, Olawale E. Olayide, “Transboundary Movement of Waste Review: From Binary Towards a Contextual Framing”, Waste Management & Research: The Journal for a Sustainable Circular Economy, 2022, C. 41, S. 1, s. 52-67.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1