22 Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararı Ardından Türk Hukukunda Evli Kadının ve Çocuğun Soyadı Özellikle AYM’nin iptal kararı sonrası bu hükmün Türk hukukuna uyarlanmada esas teşkil etmesi halinde maddede dikkat edilmesi ve gözden kaçırılmaması gereken detayları bir kez daha belirtmek isteriz: Her şeyden önce ZGB Art. 94 (Evlenme Ehliyeti)’ni düzenleyen hüküm, Türk Hukukundan farklıdır. Çünkü İsviçre’de “evlenecek iki kişi…” ifadesini kullanırken, Türk hukukunda “… erkek veya kadın …” esası vardır. Dolayısıyla ZGB ve İsviçre Medeni Hukukunun temelinde erkek veya kadın kavramından ziyade cinsiyet ayrımı olmaksızın tanımlamalar yer almaktadır. Bu sebeple muhtemel yasalaştırma süreçlerinde bu yönde çeviri ve uyum hataları gözden kaçırılmamalıdır. Bir başka dikkat edilmesi gerektiğine inandığımız konu ise yukarda Almanca’da kullanılan “Ad”, “Soyad”, “Aile Adı”, “Evlenmeden Önceki Soyad”, “Evlenilecek Eşin Soyadı”67 vs gibi kavramların sağlıklı ve yerli yerinde kullanılmasının gerekliliğidir. Hükümde değinilmesi gereken bir diğer başlık, ZGB’nin, “kural olarak” eşlerin kendi soyadlarını koruyacağı esasıdır. Eğer evlenecek çiftler bu kural dışında bir başka soyadı tercihinde bulunmak istiyorlarsa, bunu evlendirme memurluğuna bildirmeleri gerekir.68 Bu durumu Türk Hukukunda uygulanan mal rejimlerine benzetebiliriz. Bilindiği üzere TMK, yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimini kabul etmiştir fakat taraflar bu mal rejimi haricinde seçimlik diğer mal rejimlerinden herhangi birisini kabul etmek istiyorlarsa taleplerini evlendirme memurluğuna bildirmeleri ya da evlendikten sonra noterde geçiş yapmaları gerekmektedir (olağanüstü mal rejimi halleri bir yana bırakıldığında). adesini kullanmaktadır, s. 627. 67 Almanca’da kullanılan bu konudaki temel birkaç kavramı söylemek gerekirse bunlar: “Name, Nachname, Familienname, Ledigenname, Geburtsname, Vorname, gemeinsname”, vs... 68 Nitekim, ZGB Art. 160’daki düzenlemenin evlenen kişilerin “adını” değil “soyadını” düzenlediği yine sitenin resmi İngilizce madde başlığından ve metninden açıkça anlaşılmaktadır. Maddede dikkat edilirse şu kavramlar özellikle vurgulanmıştır. Bunlar, “Surname”, “Spouses” ve “Family Surname” kavramlarıdır: “B. Surname, Art. 160 (1) Each spouse retains his or her surname. (2) However, the prospective spouses may declare to the civil registrar that they wish bear one of their surnames as the family surname. (3) If the prospective spouses retain their surnames, they decide which of the surnames their children will bear…” https:// www.fedlex.admin.ch/eli/cc/24/233_245_233/en Erişim Tarihi: 16.10.2023
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1