Türkiye Barolar Birliği Dergisi 170.Sayı

326 Boşanmanın Mirastan Feragat Sözleşmesine Etkisinin Değerlendirilmesi 181), mirastan feragat sözleşmesi ölüme bağlı tasarruf olmakla birlikte, bu kuralı mirastan feragat sözleşmesine uygulayıp feragat eden eşi boşandıktan sonra yeniden mirasçı kılmak doğru değildir. Diğer görüşe göre54 mirastan feragat sözleşmesinde eşlerin birbirlerine vasiyetname ve miras sözleşmesi ile yapılan tasarruflardaki gibi bir menfaat sağlamayı amaçladığı söylenemez. Burada feragat eden eş gelecekteki beklenen mirasından vazgeçmektedir. Bu halde boşanmanın feragat sözleşmesine etki etmemesi gerekir. Son görüşe göre55 ise eşlerden biri ölmeden evvel evlilik birliği sona ererse sağ kalan eş mirasçı olamayacağı için onun mirastan feragatinin de hüküm ifade etmemesi gerekir. Kanaatimizce boşanmanın feragat sözleşmesine etkisi değerlendirilirken iki farklı gerekçelendirilme yapılabilir. İlk olarak, TMK m.181’e bakarsak boşanan eşler, bu sıfatla birbirlerinin yasal mirasçısı olamazlar ve boşanmadan önce yapılmış ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça, kaybederler. Maddede eşlerin “ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları” kaybetmeleri öngörülür. Mirastan feragat sözleşmesi olumsuz miras sözleşmesi olup, olumlu miras sözleşmesindeki gibi her zaman miras bırakanın karşı tarafı lehine kazandırmayı amaçlamaz. Özellikle de ivazsız mirastan feragat sözleşmesinde feragat eden bakımından kazanılan bir hak söz konusu olmayıp bilakis beklenen miras hakkından vazgeçme söz konusudur. Öte yandan mirastan feragat sözleşmesi geniş anlamda ölüme bağlı tasarruftur. Bu nedenle boşanma ile feragat sözleşmenin TMK m.181 gereği kendiliğinden geçersiz olacağı savunulabilir. İkinci olarak ise eş ile akdedilen feragat sözleşmesi yasal şarta bağlanmış gibidir. Şartın yani boşanmanın gerçekleşmediği dönemde eşin miras hukukundan doğan hakkı beklenti düzeyindedir.56 Evlilik birliği sona erdiğinde, eş mirasçı sıfatını da taşıyamayacağından, feragat sözleşmesi de kendiliğinden sona erer. Boşanma kararının kesinleşmesi ile mirastan feragat sözleşme54 Bıçakçı, s. 77. 55 Kurşun, s. 2370. 56 Beklenti, şarta veya kanuni şarta bağlı işlem vasıtası ile lehine tasarrufta bulunan kimsenin hukuken korunan durumunu ifade eder. Muhtemel mirasçıların mirasçı olmaya yönelik menfaatleri hukuken korunmakta ise beklentiden, korunmamakta ise alelade bir ümitten bahsedilebilir. Bkz. Haluk N. Nomer, Beklenen Haklar Üzerindeki Tasarrufların Hukuki Sonuçları, İstanbul 2002, s. 130.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1