335 TBB Dergisi 2024 (170) Özge HANCI Ölüm ve beden zararları, bazı hallerde sorumluluğa yol açan eylemin hemen ardından gerçekleşmeyip belli bir süre sonra meydana gelmektedir veya daha önce meydana gelmekle birlikte çok sonra fark edilebilmektedir.3 Zararın geç meydana geldiği hallerde de fiilin meydana getirdiği hak ihlali objektif sebeplerle geç fark edilebilmektedir.4 Deprem de yapının kötü yapıldığını veya kötü bakıldığını sonradan ortaya çıkaran, zararı geç meydana getiren olgulardan biridir. Bu nedenle ölüm ve beden zararına ilişkin zamanaşımı düzenlemelerinin günümüz koşullarına uygun olarak yeniden düzenlenmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Çalışmada zamanaşımının varlık amacı ve benzer kavramlardan farkları da dikkate alınarak zamanaşımı süresi ile bunun işlemeye başladığı an ile ilgili yasal düzenlemeler karşılaştırılarak tartışılacaktır. I. ZAMANAŞIMININ VARLIK AMACI VE BENZER KAVRAMLARDAN FARKLARI A. Zamanaşımının Varlık Amacı Türk Borçlar Kanunu (TBK) hükümleri gereğince bir borç ilişkisinden doğan her alacak – bazı durumlarda zamanaşımı süresi işlemese dahi- zamanaşımına tabi kılınmıştır.5 Alacağın dayandığı hukuksal sebebe göre zamanaşımı süreleri değişse de alacağın her durumda zamanaşımına tabi olmasının birincil amacı hukuksal ilişkilerde belirlilik, öngörülebilirlik yoluyla hukuksal güvenlik sağlamaktır.6 Öğreti3 Claire Huguenin, Florent Thouvenin ve Tina Purtschert, “Vereinheitlichung des Fristenregimes: zu viel oder zu wenig?”, HAVE/REAS, S. 1, 2012, s. 78-79. 4 Ayça Akkayan Yıldırım, “Geç Ortaya Çıkan Bedensel Zararların Tazmini Taleplerinde Uygulanacak Zamanaşımının Yeni Eğilimler Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, İÜHFM, C. 79, S. 1, 2016, s. 185. 5 Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Yetkin, Ankara 2019, s. 1436. Borç ilişkisinin kendisinin zamanaşımına tabi olmadığı hususunda bkz. Kemal Oğuzman ve Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, 17. Bası, Vedat, İstanbul 2019, s. 620, 623. 6 Ayşe Havutçu, “Haksız Fiil Sorumluluğunda Zamanaşımı Sürelerinin Başlangıcı”, DEÜHFD, C. 12, Özel Sayı, 2012, s. 582; Robert K. Däppen, “Art. 60, Art. 128a OR”, Basler Kommentar OR I, hrsg. Corinne Widmer Lüchinger ve David Oser, 7. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2020, Art. 60 N 9. Howald Moor ve diğerleri/İsviçre kararında da zamanaşımının amaçları arasında hukuksal güvenlik sağlama amacı yanında zaman geçtiği için nedensellik bağının kanıtlan-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1