342 Ölüm ve Beden Zararlarına İlişkin Tazminat Taleplerinde Zamanaşımı Sorunu zaman doğarsa doğsun haksız fiil sorumluluğu için esas olan husus santrali işletene isnat edilebilecek olay yani patlama ya da sızıntıdır, santralin işletilmesi izne dayansa da çevre ve canlıların sağlığı için zarar doğurmaya elverişli bir olay (patlama, sızıntı) hukuka aykırıdır. B. Zararın Geç Öğrenilmesine Yol Açan Olgular Roma hukukundan günümüze gelen hukuk kurallarına göre zararın eylemden çok daha geç gerçekleşebileceği tasavvur edilmediği gibi zararın veya zarara yol açan eylemin çok sonra fark edilmesine neden olabilecek olgular da hesaba katılmamıştır. Ölüm veya beden zararlarına yol açabilen hukuka aykırı eylemler kişilerin vücut bütünlüğünü fiziksel olarak aniden bozmayıp sağlığı zamana yayılmış biçimde bozabilir ve sağlıktaki bozulma ilerleyen dönemlerde kendini gösteren semptomlarla anlaşılmış olabilir. Hukuka veya borca aykırı eylem sebebiyle meydana gelen zararın daha geç öğrenildiği olgular sıklıkla kişi varlığı zararlarında kendini göstermektedir. Bununla birlikte depremde görüldüğü üzere başta kötü yapılmış ayıplı bir yapı eserinin objektif değeri düşük olduğu halde mevzuata aykırı biçimde imar ve iskân izni verilmiş olduğunda yapının değerindeki düşüklük anlaşılmaz. Daha sonra depremle birlikte yapı yıkıldığında veya ağır hasarlı hale geldiğinde yapının normalde izin alamayacak durumda olduğu ve bu nedenle izin verilmeseydi hukuksal imkânsızlığın söz konusu olduğu, ekonomik değerinin enkazdan ibaret olduğu anlaşılır. Bilimsel olarak yapılaşmaya uygun olmayan bir yerde yapılan yapı ya da teknik kurallara aykırı biçimde yapılmış bir yapı için imar affıyla imar ve iskân izni alması halinde de benzer biçimde ekonomik değeri enkazdan ibaret bir yapının bulunduğu yüklenici dışındaki yapı sahipleri tarafından ancak depremle birlikte anlaşılabilmektedir. Bununla birlikte genellikle şey zararı açığa çıktığında zararın kapsamının belirlenmesi beden zararları ile kıyaslandığında güçlük arz etmez, beden zararlarında ise zararın doğduğu öğrenilse bile zararın kapsamı tedavinin zamana yayılması sebebiyle bu süreçte kişinin bünyesine göre zararın kapsamında öngörülemeyen biçimde değişiklik gerçekleşebilir, çalışma gücündeki kayıp çok sonra belirlilik kazanabilir. Beden zararının daha geç öğrenilmesine yol açan olgular arasında sistematik olarak gerçekleştirilen şiddet döngüsü yanında ge-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1