348 Ölüm ve Beden Zararlarına İlişkin Tazminat Taleplerinde Zamanaşımı Sorunu B. Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başladığı An Ölüm ve beden zararlarına yol açan tazminat sorumluluğuna ilişkin zamanaşımı sürelerinin işlemeye başladığı an tazminat talebinin dayandığı hukuksal sebebe göre farklılık arz etmektedir. Türk hukukunda sözleşmeye dayanan tazminat taleplerinde, örneğin eser veya satış sözleşmesinde ayıptan ötürü sorumluluk için zamanaşımı eserin veya satılanın tesliminden itibaren işlemeye başlar. Bu bakımdan sözleşmeye dayanan tazminat talepleri için zamanaşımı, TBK madde 149 gereği alacağın muaccel olduğu, talep edilebilir hale geldiği andan itibaren işlemeye başlar.51 Buna karşılık haksız fiile dayanan tazminat talepleri için zamanaşımı kısa ve uzun zamanaşımı olarak ikiye ayrılırken kısa zamanaşımı süresinin işlemeye başladığı an uzun zamanaşımı süresinin işlemeye başladığı andan farklı biçimde ele alınmıştır. Kısa zamanaşımı süresi zararın ve failin öğrenilmesinden itibaren işlerken uzun zamanaşımı süresi ve ceza davası zamanaşımı süresi her durumda zarara yol açan hukuka aykırı fiilin işlenmesinden (son bulmasından) itibaren işler.52 Bu nedenle kısa zamanaşımı süresi nispi, uzun zamanaşımı süresi mutlak zamanaşımı süresi olarak ifade edilmektedir.53 Zarara yol açan hukuka aykırı fiilin işlendiği anın esas alınmasının temel sebebi zararın da o anda doğduğu varsayımıyla tazminat talebinin böylece doğup muaccel olduğu kabulüdür. Zararın daha geç doğması durumunda bu varsayım haklı çıkmaz, bu halde tazminat talebi ileri sürülebilir olmadığı halde alacağın zamanaşımına uğraması amaca uygun düşmeyecektir. Fiil işlendiğinde henüz zarar doğmamışsa alacağın muaccel olduğu kabul edilemez. Ancak haksız fiilden doğan tazminat talebinde muaccel olma gerekliliğine nazaran hukuksal güvenlik menfaatinin üstün tutulduğu anlaşılmaktadır.54 Uzun zamanaşımında “fiilin işlendiği anı” esas alan ve mutlak sınır öngören yasal düzenleme51 Bu hususta ayrıca bkz. Eren, s. 1437; Oğuzman ve Öz, Cilt 1, s. 626; Kılıçoğlu, s. 1105. 52 Oğuzman ve Öz, Cilt 2, s. 73-74; Kılıçoğlu, s. 610-611; Eren, s. 1438; Ellenberger, § 199 Rn. 44-45; Akkayan Yıldırım, s. 191-192. Krş. Tandoğan, s. 357. 53 BBl 2014 235. Ayrıca bkz. Havutçu, s. 583; Eren, s. 937; Savaş, s. 127-128. 54 Bkz. Tütüncü, s. 178, 185. Mülga BK hükmünün mutlak bir süre öngördüğü ve zarar daha sonra doğsa bile zamanaşımı süresinin fiilin işlenmesinden itibaren işlemeye başlayacağı yönünde bkz. Savaş, s. 135.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1