25 TBB Dergisi 2024 (170) Mustafa ŞAHİN dük. Evlenmeyle kazanılan eşlerin soyadına ilişkin hüküm niteliğinde olan74 BGB § 1355’e göre: “(1) Eşler ortak bir aile adı75 (evlilik adı) belirleyeceklerdir. Eşler seçtikleri evlilik adını (soyadını) kullanmalıdırlar. Eşler evlilik için bir ad (soyadı) belirlemezlerse, evlenirken kullandıkları adı (soyadı) evlendikten sonra da kullanmaya devam ederler”. Burada daha önce diğer hükümlere değindiğimiz için sadece son cümleye değinmekle yetineceğiz. Çalışmamız açısından son cümle önem arzetmektedir. Çünkü AYM’nin iptal kararı ile birlikte artık yeni düzenleme yapılana kadar Türk hukukunda eşlerin durumu bu şekilde olacaktır. Yani, evlilik soyadı belirlemelerine ilişkin yasal düzenleme olmadığı için evlenmeden önceki soyadlarını, evlendikten sonra da kullanmaya devam edeceklerdir. Ancak, maalesef mevcut haliyle Türk hukukunda diğer düzenlemeler henüz yapılmadığı/yasalaşmadığı için hukuk sistemi kısa süre içerisinde ciddi sorunlarla karşılaşmaya hazır olmalıdır. Alman Medeni Kanunu § 1355/II’ye göre: “Eşler, evlendirme memurluğuna yapacakları başvuru ile eşlerden birinin evlilik öncesi soyadının (Geburtsnamen), evlilik soyadı (Ehenamen) olarak belirlenmesini talep edebilir”.76 Türk Hukukuna uyarlanması açısından bu hüküm, bugüne kadar olan Türk secere sistemini tamamen değiştirecek niteliktedir. Çünkü bugüne kadar Türk hukukunda soyadı erkek üzerinden hareket etmektedir. Böylesine bir düzenleme ile artık soyadının kadın üzerinden devam etmesi mümkün hale gelecektir. Bu tercih, belirttiğimiz üzere Kanun koyucunun bir tercihi olacaktır fakat daha önce de belirttiğimiz gibi biz evlenen kadının kendi evlenmeden önceki soyadını kullanmasında hiçbir mahsur görmüyor olmakla birlikte aile adının ulusal devlet karakterine uygun olarak, Türk secere sisteminin korunmasından yana kanaatimizi belirtmek isteriz. Alman Medeni Kanunu § 1355/III’e göre: “Aile Adının belirlenmesine ilişkin beyanın evlenme sırasında yapılması gerekir. Ancak bu beyan daha sonra yapılmış ise beyanın kamuya açık olacak bir biçimde kayıt altına 74 Helvacı/Kocabaş, s. 619; Efedayıoğlu, s. 16 vd.; Kocabaş, s. 71. 75 Kocabaş, s. 83. 76 “Zum Ehenamen können die Ehegatten durch Erklärung gegenüber dem Standesamt den Geburtsnamen oder den zur Zeit der Erklärung über die Bestimmung des Ehenamens geführten Namen eines Ehegatten bestimmen.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1