400 Osmanlı Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüpheli ve Sanığın Susma Hakkı Hakları Bildirgesi70 ile 1791 tarihli Haklar Bildirgesi,71 nemo tenetur ilkesiyle,72 susma hakkının kullanılmasını güçlendiren müdafi yardımından yararlanma hakkını zikretmiştir.73 1789 tarihli Fransız İnsan Hakları Bildirgesi ve 1791 tarihli Fransa Anayasası susma hakkını açıkça düzenlemiş olmamakla birlikte adil yargılanma hakkına ilişkin düzenlemeler içermektedir.74 Fransa’da susma hakkının yasal dayanağa kavuşması bakımından 1880 tarihli Fransız Ceza Sorgulaması Kanunu önemli role sahiptir. Zira adı geçen Kanun’un 85’inci maddesinde yargıcın sanığa suçlamalara karşı sessiz kalma hakkını kapsamlıca anlatacağı belirtilmiştir.75 70 “Madde 8: Tüm ciddi yolsuzluk durumlarında ve cezai hallerde, kişi kendisine yapılan suçlamanın gerekçesini ve niteliğini sorma, suçlamayı yapanlarla ve tanıklarla yüzleşme, kendi lehine olan delilleri isteme, kendi çevresinden seçilmiş olanlar oybirliğiyle karar vermedikçe suçlu sayılmayacaktır ve tarafsız bir jüri önünde, hızla yargılanmayı talep etme hakkına sahiptir; kişi kendi aleyhine delil göstermeye zorlanamaz. Ülkenin bu konuda bir yasası ya da kendisine eşit kişilerin bir kararı olmadıkça kimsenin özgürlüğü elinden alınamaz.” http://dusuncetarihi.kapadokya.edu.tr/makale/virginia-insan-haklari-bildirisi-1776.html, E.T: 6.4.2023; aynı yönde bkz Vatansever, s.31. 71 “Madde VI: Bütün cezai kovuşturmalarda sanık, suçun işlendiği eyalet ve bölgenin tarafsız bir jürisi tarafından, ki bu bölge önceden yasayla belirlenmiş olacaktır, hızlı ve açık bir şekilde yargılanma ve suçlamanın niteliği ve nedeni hakkında bilgilendirilme; aleyhindeki tanıklarla yüzleştirilme, lehine tanık toplamak için zorunlu işlemlere tabi tutulma ve savunması için avukat yardımından yararlanma hakkına sahiptir.” www.DeepL.com/Translator (free version) tarafından çevrilmiştir: 25.08.2023). https://billofrightsinstitute.org/primary-sources/bill-of-rights, E.T: 25.8.2023. 72 “Madde V: Savaş ya da kamu tehlikesi zamanında fiili hizmette bulunan kara ya da deniz kuvvetlerinde ya da milis kuvvetlerinde ortaya çıkan durumlar dışında, büyük bir jürinin sunumu ya da iddianamesi olmadıkça, hiç kimse ölümcül ya da başka türlü yüz kızartıcı bir suçtan sorumlu tutulamaz; Hiç kimse aynı suçtan dolayı iki kez can ya da beden tehlikesine maruz bırakılamaz; herhangi bir ceza davasında kendi aleyhine tanıklık etmeye zorlanamaz; hukuka uygun bir yargılama süreci olmaksızın yaşamından, özgürlüğünden ya da mülkiyetinden yoksun bırakılamaz; adil bir tazminat ödenmeksizin kamunun kullanımı için özel mülkiyeti alınamaz.” www.DeepL.com/Translator (free version) tarafından çevrilmiştir: 25.08.2023). https://billofrightsinstitute.org/primary-sources/bill-of-rights, E.T: 25.8.2023. 73 Moreland, s. 272. 74 Vatansever, s.32. 75 Granfield,s. 419.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1