56 Vicdani Ret Hakkı ve Türk Hukukundaki Yeri halinde başvurabileceği bir sistem haline gelmiştir.75 Bu değişiklikten itibaren bedelli askerlik sistemi Kanun’a eklenen geçici maddelerle dönem dönem uygulanmıştır. Mülga Askerlik Kanunu’ndaki değişiklik sonrası bedelli askerlik sistemine ilk kez 1987 yılında Turgut Özal döneminde başvurulmuştur. 1992 yılında da bir geçici maddeyle düzenlenmiştir. Hem 1987 hem de 1992 yıllarında bu sisteme başvurulmasındaki ana neden kaçak ve bakaya konumundaki kişilerin sayısının azaltılmasıdır. Ancak 1999 depremi sırasında bu sisteme başvurulmasındaki neden deprem sonrası acil ekonomik bir kaynak sağlamak olmuştur. 2011 ve 2014 yıllarında ise kararlaştırılan bedeli ödeyen kişiler herhangi bir temel eğitim de almadan askerlik hizmetinden muaf tutulmuştur.76 Mülga Askerlik Kanunu döneminde son olarak ise 26.07.2018 tarihinde eklenen geçici m. 55’le birlikte bedelli askerliğe tekrar başvurulmuştur. Bu düzenlemeye göre asker yükümlüsü kişilerin bu hizmetten muaf tutulabilmesi için belirli bir tutarı ödemelerinin haricinde 21 günlük temel askerlik eğitimi de almaları gerekmekteydi. Askeralma Kanunu’nun kabul edilmesiyle birlikte ise bedelli askerlik devamlı hale getirilmiştir.77 Askeralma Kanunu m. 9/1 uyarınca: “İstekli ve askerliğe elverişli olanlardan Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecek sayıda yükümlü, 240.000 gösterge rakamının ödemenin yapıldığı gün geçerli olan memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak bedel tutarını silahaltına alınmadan önce Bakanlıkça belirlenecek sürede peşin ödemeleri ve bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlamaları hâlinde askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar”. Dolayısıyla bahsi geçen düzenleme, Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda kişinin hem belirtilen tutarı ödemesini hem de bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlamasını öngörmektedir. Bedelli askerlik için talepte bulunan kişi sayısının Milli Savunma Bakanlığınca belirlenen sayıdan fazla olması durumunda ise bedelli askerlikten yararlanacak kişiler Askeralma Kanunu m. 9/2 uyarınca kurayla belirlenmektedir. 75 Işıklar, s. 196. 76 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-44858799; https://www. cnnturk.com/turkiye/gecmisten-gunumuze-turkiyenin-bedelli-askerliktarihi?page=6 (Erişildiği Tarih: 07.05.2023). 77 Bkz. Askeralma Kanunu m. 9.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1