70 Çerçeve Kanunun/Maddenin İlgası Değiştirilen Hükmü Yürürlükten Kaldırır mı? tematik olarak bütünüyle veya kapsamlı olarak değiştirecek biçimde genel ilkeleri içeren, toplumsal hayatın büyük bölümünü ilgilendiren ve hızlandırılmış özel yasama yöntemi yoluyla kabul edilen kanun” olarak tanımlanabilir.12 Karşılaştırsak, kod kanunda temel kanunun sosyal, siyasal ve ekonomik alanı bütünüyle ve kapsamlı derecede etkileme özelliği bulunmamakta, belli bir alanı kendi başına düzenlemesi yeterli olmaktadır. Keza temel kanunda bulunması zorunlu amaç, kapsam, tanımlar, yönetmelik vb. birçok maddenin kod kanunlarda yer alması şart değildir. Kod kanunlarda bu maddelerin hiçbirinin bulunması gerekmez; ancak yürürlük ve yürütme maddelerine ilaveten belli bir konuya ilişkin en azından bir madde daha içermelidir. Her iki kanun türünün ortak özelliğinin yürürlükteki bir kanunda değişiklik yapmamak olduğunu söyleyebiliriz. İki kanun türünde de çerçeve maddeye ve ek maddeye yer yoktur. Kısaca her temel kanun aynı zamanda bir kod kanundur, ama her kod kanunu temel kanun olmak zorunda değildir.13 Örnek vermek gerekirse Türk Ceza Kanunu hem kod kanun hem de temel kanun niteliğine sahiptir. Yasama organının, çıkardığı kod kanunlar içinde çerçeve maddelere yer verdiği gibi, münhasıran başka bir kanunda değişiklik yapan hükümler içeren kanunlar da kabul ettiği görülmektedir. Uygulamada bunlara torba kanun denilmektedir. Bununla birlikte, bu çoklu kanunlardan kabul edilen ana kanunla aynı ve belirli bir amaca yönelik olarak öteki kanunlarda değişiklik yapanlara paket kanun denilmesi gerektiği, farklı tema ve amaçlı çerçeve madde içerenlerin ise torba kanun olduğu sürülmektedir.14 Bu açıdan aşağıda ele alacağımız 6586 sayılı Kanun’un torba kanun olduğunu söyleyebiliriz. Buna karşılık 12 Temel kanun kavramı, tanımı ve uygulamasıyla ilgili bkz. Şirin, s.35-46; Bakırcı, “Kod Yasa,” s.223-234; İba, Parlamento Hukuku, s.105; Şeref İba, “Ülkemizde ‘Torba Kanun’ ve ‘Temel Kanun’ Uygulamaları,” Ankara Barosu Dergisi, S.2011/1, 2011, s.197; Gündüz Alp Aslan, Anayasa Hukukunda Kanun Kavramı, AÜSBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2016, s.243-247. Bazı yazarlara göre kod kanun ile temel kanun aynı şeydir, Aslan, Türk Parlamento Hukuku, s.173. 13 Bakırcı, “Kod Yasa,” s.233-234; İba, Parlamento Hukuku, s.121; Araç/İba, s.44 vd. Bazı yazarlara göre temel kanunlar da başka kanunda değişiklik yapabilir, Taner Geçmez, “Özel Yasama Yolu Olarak Temel Kanun”, TBB Dergisi, S.104, 2013, s.269; Şirin, s.41. 14 Bayram, s.105; Şirin, s.48; Aslan, Türk Parlamento Hukuku, s.173,175. Torba kanunlar hakkında bkz. İba, “Torba Kanun”, s.199.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1