76 Çerçeve Kanunun/Maddenin İlgası Değiştirilen Hükmü Yürürlükten Kaldırır mı? dır. Ancak yasama organı çerçeve kanun/maddeyle diğer kanun ve maddelerinden farklı olarak pozitif hukuk düzeninde doğrudan ve asli değil, aracılı, bağlı fakat ayrılabilir, iç içe iki katmanlı, âdeta çift kurallı bir metin oluşturur. Diğer kod/tekel kanunlardan farklı olanak bunlarda maddenin yanı sıra onu taşıyan bir çerçeve bulunmaktadır.33 Bir başka ifadeyle çerçeve madde (aktarma/taşıma maddesi) normatif yönden biri taşıyan/aktaran, diğeri taşınan/aktarılan olmak üzere birbirine geçici olarak bağlanmış iki emir/yaptırıcı önerme içerir. Yukarıda belirttiğimiz sayılı tekniklere göre, fakat standart ibarelerle ve bildirim kipinde ifade edilen ilk önerme, “şu adrese taşı/aktar” emridir. Aracı kural da diyebileceğimiz bu ikincil kural34 yürürlüğe girişiyle birlikte hemen ve bir defaya mahsus uygulanır.35 İkinci önerme ise buna dayanılarak ilgili yere taşınması/aktarılması gereken asıl kuraldır. Bu kuralın normatif bağı önermesi gereği yürürlüğe giriş tarihinde çerçeve maddeden çözülür. Böylece asıl norm yürürlüğe girişle eş zamanlı olarak gönderildiği öteki kanunun hükmü haline gelir. Burada çerçeve kanunun/maddenin kargo işlevi gördüğü söylenebilir. Bir mektubun postalanmasında olduğu gibi, taşınan mazruf muhatabın adresine ulaştığında artık taşıyan zarftan ayrılır ve onun tasarrufu altına girer.36 Norm öteki kanunun metnine işlenmek suretiyle madden 33 Bakırcı’nın da dediği gibi “Yürürlükteki yasanın hangi maddesinin (fıkrasının, bendinin, cümlesinin vs.) değiştirildiğini gösteren bir çerçevesi bulunmaktadır. Bu nedenle çerçeve yasa aslında, ‘maddeleri çerçeveli olan’ yasadır.” Bakırcı, “Kod Yasa,” s.234. 34 Burada aracı kural transfere yardımcı olarak öteki normu değiştirdiğinden, nakledilen hükme göre ve izafeten daima ikincil norm kimliğindedir, Işıktaç/Metin, s.147. 35 Bundan kastımız taşıyan aracı kuralın uygulanmakla etkisi tükenen yasama işlemi olduğu değildir. Hemen ve bir kez sonuç doğursa ve bir daha uygulanması söz konusu olmasa bile söz konusu aracı kural yürürlüktedir. Bu itibarla aşağıda açıklayacağımız üzere aracı kuralın soyut norm denetimiyle Anayasa Mahkemesi önüne götürülmesi mümkündür. Bkz. Aslan, s.422; Halit Yılmaz, İdare Hukuku Açısından Anayasa Mahkemesi İptal Kararlarının Zaman Açısından Etkisi, Adalet Yayınevi, Ankara 2020, s.23. 36 Bunu iletişim teknolojisinin kavramlarıyla izah edecek olursak, çerçeve maddenin fonksiyonu bir iletinin WhatsApp ve E-Posta yoluyla internet üzerinden başka adrese gönderilmesi gibidir. İleti fiziken gönderenin cihazında kayıtlıdır ama aynen ve anında alıcının cihazında da yer aldığından tıklanmakla artık onun hüküm ve tasarrufu altına girer. Gönderen silse bile ileti alıcı nezdinde varlığını ve geçerliğini korur. Mektup/ileti muhatabın yedine ulaşmışsa zarfın/gönderen kutusundaki kopyanın bir önemi kalmaz. Gönderen “Herkesten sil” ikonuna bassa da giden ve açılan ileti muhataptan silinmez, “Benden Sil” ikonuna basıp silmesi de sonucu etkilemez. Mektup/zarf benzetmesi için bkz. İba, Parlamento Hukuku, s.121.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1