106 Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a Getirilen Geçici Madde 10 Hükmü Üzerine Bir İnceleme lunmaması dolayısıyla adli para cezasına mahkûm olan kişi, bu cezayı ödemezse ilgili ceza kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrilir”. Çekin karşılıksız kalmasına sebebiyet veren kişi, mahkûm olduğu adli para cezasını ödemezse hapsedilecektir. Buradaki temel sorun Çek Kanunu’nda belirtilen adli para cezasından çevrilen hapsin hukuki niteliğinin ne olduğu noktasındadır. Konuyla ilgili olarak doktrinde farklı görüşler söz konusudur. Bir görüşe göre, karşılıksız işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişinin adli para cezasını ödememesi sonucu çevrilen hapis cezasında ceza hukuku bağlamında suç için öngörülen bir yaptırımdır. Fakat bu görüş, hükmedilen cezanın infaz şeklini ve sonuçları yönünden tazyik hapsinin bazı özelliklerini de barındırdığını ileri sürmektedir.65 Buna karşılık bizim de katıldığımız bir görüşe göre, çevrilen bu hapis içeriği itibarıyla tazyik hapsinden ibarettir66. Çek Kanunu’nun 5. maddesinin f. 10’da yer alan “birinci fıkrada tanımlanan suç nedeniyle ön ödeme, uzlaşma ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler uygulanmaz” ibaresinden de hareketle uygulanacak hapsin tazyik hapsi olduğunu söylemek mümkündür. Açık ceza infaz kurumunda bulunanlar ile adli para cezasına mahkûm olup tazyik hapsine çevrilenlerin 31.05.2020 tarihine kadar izinli sayılacağı (Geçici Madde 9 f. 5), bunun da 31.07.2023 tarihine kadar uzatıldığı ve Geçici Madde 10 kapsamında haklarında bir düzenolmadığı, devlet için masraflı ve pahalı olması nedeniyle hükümlü için kötü sonuçları olduğundan cihetle hapse başvurmadan veya hapse en son çare olarak müracaat edilmesi konusunda gayret gösterilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bkz. Demirbaş, s. 109. 65 Hakan Albayrak/Ahmet Bozdağ, “Karşılıksızdır İşlemi Yapılmasına Sebebiyet Verme Suçunun İcra Ceza Mahkemesinde Yapılacak Olan Yargılama Hakkında Bir İnceleme”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2018, S.33, Y., s. 251. 66 Oğuz Bandır, Türk Ceza Hukukunda Adli Para Cezası, 1. baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2023, s. 155; Doktrinde Özgenç, Çek Kanunu’nun 5. maddesinin f. 11’de geçen hapsin, hukuki niteliğini açıkça tazyik hapsi olarak belirtmemekle birlikte, “.. bu adli para cezasının ödenmemesi dolayısıyla infazı bağlamında “hapis cezası” uygulaması (5941 s. Çek Kanunu, m. 5, f. 11) da, bilahare verilen mahkumiyet hükmünün ertelenmesine engel teşkil etmeyecektir.” şeklindeki açıklamalarına dikkat edilmelidir. Buna göre bahse konu hapsin, adli bir yaptırım olan hapis cezası olarak benimsenmediği ifade edilebilir. Bkz. Özgenç, Genel Hükümler, s. 857.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1