132 Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca Tarafsızlığından Şüphe Edilmeyi Haklı Gösteren Durum ve Koşullar Nedeniyle Hakemin Reddi olduğu tahkim yargılamasında sübjektif bakış açısı benimsenmeli ve taraflar nezdinde oluşacak haklı şüphe esas alınmalıdır.48 Başka bir görüşe göre, haklı şüphenin hakemin görevlendirilmesinden önce mi yoksa sonra mı oluştuğuna göre farklı değerlendirme yapılması gerekir. Hakemin görevlendirilmesinden önce, taraflar nezdindeki haklı şüphe esas alınmalıdır. Zira bu aşamada tahkim yargılaması henüz başlamamış olduğundan bağımsız ve tarafsız hakemin seçilmesindeki taraf menfaatinin ön planda tutulması gerekir.49 Hakemin görevlendirilmesinden sonra ise, objektif kriter olarak makul düşünen üçüncü kişi nezdindeki haklı şüphe esas alınmalıdır.50 Zira hakemin görevlendirilmesi ile birlikte yargılama faaliyeti başlayacağından tahkim yargılamasının devam etmesindeki menfaat, taraf menfaatinden önce gelmektedir.51 Kanaatimizce haklı şüphenin taraflar nezdinde oluşması gerekir. Şüphenin ne zaman haklı olduğunun tespiti zordur. Ancak, hakemin reddini talep edebilmek için şüphenin varlığı tek başına yeterli değildir. Taraflar nezdinde oluşan şüphenin, somut verilerle desteklendiğinde haklı olduğu söylenebilir. 3. Hakemin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığını Etkileyebilecek Durum ve Koşullar Hakemler uygulamada pek çok görevi yerine getirdiklerinden geniş ilişki ağına sahiptir. Bu durum ise hakemin tarafsızlığı bakımından sorun teşkil edebilir.52 Hangi hâllerde hakemin bağımsız ve tarafsız sayılacağı Kanun’da tek tek sayılmamıştır. Bu şekilde tahdidi bir sayım yapılması zaten mümkün değildir. Zira hakemin taraflı davranmasına yol açacak çeşitli etkenler olabilir. Siyasi görüş, ticari ilişkiler, sosyal yakınlık, temsil ilişkisi bunlar arasında yer almaktadır.53 Bu nedenle, 48 Balkar Bozkurt, s. 266. Aynı yönde bkz. Kalpsüz, Tahkim, s. 60. 49 Kayalı, Bağımsızlık, s. 132; Balkar Bozkurt, s. 339. 50 Kaplan, Bağımsızlık, s. 45; Kayalı, Bağımsızlık, s. 54; Karaca, s. 214; Hascher, s. 798; Westphalen, s. 383. 51 Kayalı, Bağımsızlık, s. 132; Balkar Bozkurt, s. 339. 52 Özbek, Hakemin Reddi, s. 40; Özbek, Tahkim, s. 993; Kalpsüz, Bağımsızlık, s. 33. 53 Schwander/Stacher, Art. 363, N. 4; Boog/Stark-Traber, Art. 363, N. 20; Kayalı, Bağımsızlık, s. 23; Özbek, Hakemin Reddi, s. 45; Kaplan, Usule Aykırılık, s. 96. Hakemin ve taraflardan birinin aynı ülkenin vatandaşı olması, hakemin bağımsız olmadığını tek başına göstermez (Kaplan, Bağımsızlık, s. 59-60). Bununla birlikte, Milletlerarası Tahkim Kanunu’na göre, “Asliye hukuk mahkemesi, hakem seçi-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1