139 TBB Dergisi 2024 (171) Mesut KÖKSOY lendirilmesi gerekir. Bir görüşe göre, söz konusu durum veya ilişkiler eski veya yeni olsun her durumda bildirilmelidir.94 Kanaatimizce de bildirim yükümlülüğü kapsamındaki durumlar hakemin bağımsızlığı ve tarafsızlığından şüphe edilmeyi gerektirecek durumlar olup, bunların mevcut olması veya önceden gerçekleşmiş olması arasında fark yoktur. Kanun’da söz konusu durum ve ilişkilerin bildirilmesinden bahsedildiğine göre eski veya yeni ayrımına gerek yoktur. Her iki hâl de bildirim yükümlülüğü kapsamındadır. Zira aradan süre geçmiş olması ilişkinin bir zamanlar mevcut olduğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. Bildirim yükümlülüğünün kapsamına hakemin bildiği durumların yanı sıra makul bir araştırmayla öğrenebileceği menfaat çatışmalarının da dâhil edilmesi gerektiği ifade edilmektedir.95 Bununla birlikte, tarafların, hakemin bağımsızlığı ve tarafsızlığını şüpheye düşürebilecek durumlara ilişkin araştırma yapmak zorunda olup olmadığı veya böyle bir zorunluluğun ne ölçüde mevcut olduğu hususu açık değildir. Tarafların araştırma yükümlülüğü belirlenirken bunun hakemin kapsamlı bildirim yükümlülüğü ile çelişmemesine dikkat edilmelidir.96 Araştırma yükümlülüğünün geniş yorumlanması hâlinde, bu yükümlülüğün ihlâl edilmesi hakemin reddini talep etme hakkının kaybedilmesine neden olabilir.97 Ayrıca tarafın tüm durumları araştırmak zorunda olması, hakemin bildirim yükümlülüğü dikkate alındığında haklı görülemez.98 Bu nedenle tarafların kamuya açık bilgi kaynaklarından elde edebileceği makul bir araştırma yükümlülüğünün olduğu söylenebilir.99 Ancak tarafların araştırma yükümlülüğünün tahkim yargılamasının başlangıcıyla sınırlı olduğu ve hakemin bildirim yükümlülüğünden farklı olarak tahkim yargılaması boyunca geçerli olmadığı belirtilmelidir.100 c. Bildirim Yükümlülüğünün İhlâli ve Sonuçları Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 417’nci maddesinde hakeme, tarafları bilgilendirme yükümlülüğü getirilmiş olmasına rağmen, 94 Balkar Bozkurt, s. 227. 95 Kayalı, Bağımsızlık, s. 78; Balkar Bozkurt, s. 231; Özbek, Hakemin Reddi, s. 54. 96 Pfister, s. 183. 97 Pfister, s. 183. 98 Pfister, s. 185. 99 Pfister, s. 184. 100 Pfister, s. 184.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1