142 Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca Tarafsızlığından Şüphe Edilmeyi Haklı Gösteren Durum ve Koşullar Nedeniyle Hakemin Reddi C. Hâkimin Reddi Sebeplerinin Hakemin Reddi Bakımından Uygulanabilirliği Mülga Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlükte olduğu dönemde, hakemlerin hâkimin reddi sebeplerine dayanılarak reddedilmesi mümkündü.113 Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda ise, hakemin reddi sebepleri açıkça düzenlenmiştir. Bununla birlikte, hakemin yasaklılık hâlleri hususunda hâkimin davaya bakmaktan yasaklılığına ve hâkimin reddi sebeplerinin hakemler bakımından da geçerli olacağına ilişkin Kanun’da açık bir atıf yoktur.114 HMK m. 444/I hükmüne göre, “Bu kısımda düzenlenen konularda, aksine hüküm bulunmadıkça bu Kanunun diğer hükümleri uygulanmaz”. O hâlde bu düzenleme uyarınca, hâkimin reddi ve yasaklılığı sebebiyle hakemin reddinin talep edilemeyeceği düşünülebilir. Ancak belirtmek gerekir ki, doktrinde bu hususa ilişkin olarak farklı görüşler ileri sürülmektedir. Bir görüşe göre, hakemlerin, hâkimlerden farklı olarak davaya bakmaktan yasaklılığı söz konusu olmaz. Taraflar bir kimseyi serbest iradeleriyle hakem olarak görevlendirerek ona güvendiklerini gösterdikten sonra onun hakemlikten çekinmeye mecbur olduğu düşünülemez.115 Diğer görüşe göre, çoğu zaman hakemlerin hâkimlerle aynı şartları taşıması gerektiği varsayılır. Görevlendirilmesi usulü arasındaki yapısal farklılıklar nedeniyle hâkimin reddedilmesine ilişkin esasların hakem bakımından aynen geçerli olduğu söylenemez. Ancak bu durum, tahkim yargılamasında tarafsızlık ve bağımsızlık hususunda taviz verileceği anlamına gelmemelidir. Zira hâkim ile hakem ara113 Doktrinde, hakemlerin ret sebepleri için sadece hâkimlerin ret sebeplerine atıf yapılması, ayrı bir düzenleme yapılmamış olması ve taraf iradesine yer verilmemesi tahkim yargılaması bakımından bir eksiklik olarak görülmekteydi (Taşkın, Sözleşme, s. 251). 114 “İkinci fıkrada, hakemin, taraf serbestisi gereği, tarafların belirlediği niteliklere sahip olması ile tarafsızlığı ve bağımsızlığı teminat altına alınmıştır. Belirtilen ret sebepleri, taraflarca aksi kararlaştırılmamış ise, doğal olarak ‘Yasaklılık sebepleri’ başlıklı 40’ıncı maddede belirtilen hâkimin yasaklılık hâllerini de kapsar. İkinci fıkranın son cümlesi ile hakemin kötü niyetle reddi suretiyle tahkimin geciktirilmesinin önlenmesi istenmiştir (HMK m. 417 gerekçesi). Gerekçe için bkz. https:// app.e-uyar.com/gerekce/index/853f5bf3-8e72-4da9-9355-6d54331066aa, Erişim Tarihi: 20.01.2024 115 Rabi Koral, “İç Hukukumuzda Tahkim”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 13, S. 3, 1947, s. 1057. Aynı yönde ayrıca bkz. Taşkın, Sözleşme, s. 255; Prütting/Gehrlein, s. 2488.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1