Türkiye Barolar Birliği Dergisi 171.Sayı

152 Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca Tarafsızlığından Şüphe Edilmeyi Haklı Gösteren Durum ve Koşullar Nedeniyle Hakemin Reddi C. Ret Sebebinin Gerçekleştiğinin İspatı Tahkim yargılamasının taraflarına, görevlendirilen hakemi bağımsızlığından ve tarafsızlığından şüphe duyulmasını haklı gösteren durumların gerçekleşmesi hâlinde reddetme imkânı tanınmıştır. Ancak tarafların bu hakkı kötüye kullanması imkân dâhilindedir. Bu nedenle, kanun koyucu, hakemin reddi talebinin kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla hakemin reddinin gerekçeli olarak istenebileceğini düzenlemiştir.155 Hakemin reddi talebinde bulunan tarafın ret sebebinin gerçekleştiğini ispatlaması gerekir.156 Ret talebini inceleyecek olan merciin ret sebeplerinin mevcut olup olmadığını re’sen araştırma mecburiyeti yoktur.157 Hakemin reddi talebinde bulunan tarafın, ret sebebini ne zaman ve nasıl öğrendiğine dair delil sunması gerekir.158 Hakemin taraflı davranması gizli bir durum olup, bunun ispatı için hakemin reddini talep eden tarafın doğrudan delil göstermesi ve somut ve objektif olarak ispatlanması oldukça zordur.159 Zira tarafsızlık, hakemin düşüncesine ilişkin soyut ve öznel sübjektif nitelik taşır.160 Bu bağlamda taraflı davrandığı gerekçesiyle hakemin reddi talebinde bulunulması hâlinde aranan ispat ölçüsünün ne olacağı önem arz etmektedir. Bir görüşe göre, sıkı ispat koşulları yerine, hakemin tarafsız davranmadığının somut emarelerle ispatlanması yeterli olarak kabul edilmelidir.161 Di155 Görgün/Börü/Kodakoğlu, s. 765-766. 156 Gabriel/Buhr, Art. 369, N. 37; Weber-Stecher, Art. 369, N. 26. İspat yükünün sadece hakemin reddi talebinde bulunan tarafa yükletilmesinin eleştiriye açık olduğuna ilişkin bkz. Pfister, s. 186. 157 Weber-Stecher, Art. 369, N. 26. 158 Pfister, s. 187. 159 Planinic/Erk-Kubat, Art. 367, N. 3; Dasser, Art. 367, N. 13; Schwander, Art. 367, N. 11; Pfister, s. 76; Kaplan, Bağımsızlık, s. 59; Kaplan, Usule Aykırılık, s. 110; Nomer, Kamu Düzeni, s. 569. 160 Planinic/Erk-Kubat, Art. 367, N. 3; Schwander, Art. 367, N. 11; Boog/Stark-Traber, Art. 363, N. 10; Koch, s. 328; Sam Luttrell, Bias Challenges in International Commercial Arbitration, The Need for A Real Danger Test, 2009, s. 23; Kayalı, Mesele, s. 1487; Kayalı, Bağımsızlık, s. 22; Kalpsüz, Bağımsızlık, s. 30; Kalpsüz, Tahkim, s. 56; Yeşilova, s. 177; Balkar Bozkurt, s. 338; Karaca, s. 208. 161 Planinic/Erk-Kubat, Art. 367, N. 3; Dasser, Art. 369, N. 4; Kaplan, Bağımsızlık, s. 59; Kaplan, Usule Aykırılık, s. 110; Özbek, Hakemin Reddi, s. 74; Nomer, Kamu Düzeni, s. 569; “…tahkim yargılamasına ilişkin dosya ile mahkememize açılan işbu dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde reddi talep edilen hakemlerin HMK 417. maddesinde sözü edilen tarafsızlık ve bağımsızlıklarından

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1