229 TBB Dergisi 2024 (171) Alper KÜÇÜKAY - Burcu KÜÇÜKAY • Yıkıcı, Dürtü Kontrol ve Davranış Bozuklukları • Madde Bağlantılı ve Bağımlılık Yapıcı Bozukluklar • Nörobilişsel Bozukluklar • Kişilik Bozuklukları • Parafilik Bozukluk • İlaca Bağlı Hareket Bozuklukları ve İlacın Diğer Olumsuz Etkileri • Klinik İlgi Odağı Olabilecek Diğer Durumlar. Görüldüğü üzere 20 adet ana hastalık kategorisi DSM’de sınıflandırılmıştır. DSM, dünya çapındaki sağlık profesyonelleri için psikolojik bozuklukların tanısına yönelik yetkili bir kılavuz olarak bilinmekte ve klinisyenlerin ruh halini, kişiliği, kimliği, bilişi ve daha fazlasını etkileyen bozuklukları doğru ve tutarlı bir şekilde teşhis etmesini sağlamaya çalışmaktadır. Bazı psikolojik bozuklukların belli aşamaya geldiğinde rıza ehliyetini ortadan kaldıracağı kabul edilebilmektedir. Ancak kesin karar somut olayın özelliğine göre verilmesi gerekmektedir. Rıza ehliyetini prensip olarak ortadan kaldıran bu tür psikolojik bozukluklara “zekâ geriliği”, “ikinci evreye ulaşmış alzheimer”, “ilerlemiş diyabetik hastalıkların neden olduğu psikolojik bozukluklar”, “ilerlemiş alkol ve uyuşturucu bağımlılığı”, “akut manik bozukluklar”, “akut psikoz”, “ilerlemiş anksiyete bozukluğu” örnek olarak gösterilmiştir. Hastanın rıza ehliyetinin bulunmadığı durumlarda, yasal temsilcisi sıfatıyla yasal danışmanın rızası alınması gerektiği de belirtilmektedir.34 Genel olarak psikiyatrik ya da psikolojik hastalık tanımları geniş bir anlam ifade ederken akıl hastalığı kavramı daha dar anlamda düşünülebilir. Burada kritik olarak önemli olan nokta zihinsel ve entelektüel alana ait semptomların var olmasıdır. Bu tanıma göre psikiyatrik bir hastanın aynı zamanda akıl hastası olup olmadığının tespiti için ayırıcı tanıya gitmek gerektiği ifade edilmiştir. Bu ayırıcı tanıda üzerinde durulması gerekli olan benlik (ego) işlevleri ile gerçeği değer34 Erhan Temel, “Alman Hukukunda Psikiyatri Hastası-Hekim İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2012, C. 61, S. 2, s. 784.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1