239 TBB Dergisi 2024 (171) Alper KÜÇÜKAY - Burcu KÜÇÜKAY konularını, bu konuları etkileyebilecek her türlü kısıtlamayı ve psikopatolojiyi de dikkate alarak uygun şekilde değerlendirmesi gerektiği anlamına geldiği ifade edilmektedir. Hastanın aydınlatılmış onamının mümkün olmadığı ve önceden tedavi isteğinin açıkça bilinmediği durumlarda, hastanın tedavi isteklerini veya çıkarlarını temsil edecek uygun bir karar alınması sağlanmalıdır.61 Uzmanlar, hastanın kendisine iletilen bilgiyi gerçekten anlayıp anlamadığına odaklanarak rıza almanın etkililiğini güvence altına alabilir. Bu noktada hekimin, hastanın gerçekten bilinçli bir karar verebilmesi için bilmesi gereken bilgileri hastaya sunması gerekmektedir. Bununla birlikte, hastanın soru sorma ve anlaşılır yanıtlar alma olanağına da sahip olması gerekmektedir. Acil durumlarda ya da hasta akut bir şekilde rahatsızlandığında, hastanın bilgiyi alma, yorumlama ya da iletme yeteneğinde görece azalmalar olabilir. Durumun önem ve acilliği izin verdiği ölçüde, tıbbi gerçekler hastaya dikkatli ve bilinçli bir şekilde açıklanmalıdır.62 Psikiyatrik ilaçların, özellikle yeşil reçeteyle satılan ilaçların, diğer ilaçlarla, alkol ve benzeri keyif verici maddelerle etkileşimleri, bilişsel, davranışsal ve duygusal istenmeyen sonuçlara neden olabileceği doz aşımının doğuracağı tehlikeli sonuçlar gibi konular hakkında hasta bilgilendirilmelidir. Psikolojik rahatsızlıklarda tedavi hedefine hastanın ve hastalığın durumuna bağlı olarak değişen sıklıkta gerçekleşen ve bazen yıllar süren psikoterapi seansları yoluyla ulaşılmaktadır. Bu nedenle hekimin hastasına, terapi seanslarına eksiksiz ve aktif katılması ve hekimin tedavi tavsiyelerine uyması gerektiği konusunda uyarıda bulunması gerektiği ifade edilmektedir.63 Diğer hekimler gibi ruh sağlığı uzmanlarının da tıbbi tedaviye onay vermenin altında yatan etik ilkeleri anlamaları, kendi meslekleri ve uygulama alanları dâhilinde tedaviye rıza vermenin yasal unsurlarına tam olarak aşina olmaları ve bu yasal mevzuya uyma konusunda hassasiyet göstermeleri önemle vurgulanmaktadır.64 61 Neilson/Chaimowitz, s. 2. 62 Neilson/Chaimowitz, s. 7. 63 Temel, s. 779-780. 64 Neilson/Chaimowitz, s. 3.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1