242 Psikolojik Bozuklukların Tedavisinde Aydınlatılmış Onam şeler, hastanın beyan ettiği karar, hekimin hastanın tedaviye rıza gösterme kapasitesine ilişkin değerlendirmesi ve gönüllülük derecesi gibi durumların bu kayıtlarda yer alması önerilmektedir. Ayrıca, onamın bir süreç olduğu anlayışından yola çıkarak, ruh sağlığı uzmanının gelişen koşulların ele alındığından emin olmak için onam konusunu periyodik olarak gözden geçirmesi ve yenilemesi (ve uygun şekilde belgelemesi) klinik bir zorunluluk olarak vurgulanmaktadır. Tedavinin sağlandığı durumun gelişimi, tedavinin etkileri, alternatif tedavilerin geliştirilmesi, tedavi ilişkisinin gelişen doğası, hastanın yaşam koşullarındaki değişiklikler gibi durumların değerlendirilmesi bu süreç içerisinde yer alan unsurlar olarak ifade edilmiştir.75 Bunların yanı sıra, uzmanlar, çocukların karar verme kapasiteleri, çocukların gelişen yeteneklerini dengeleme ihtiyacı ve tıbbi karar almada ailelerin rolü konusunda da farkındalık göstermelidir. Bu durum, çocuklarla iletişimde gelişimsel olarak uygun ve ebeveynlerine, ailelerine ve bakıcılarına karşı da saygılı bir yaklaşım benimsemeyi içermektedir.76 Normal şartlar altında, tüm yetişkinlerin tedavi kararları verme konusunda zihinsel olarak yeterli olduğunun varsayılması söz konusudur. Buna karşın, ruh sağlığı uzmanı psikopatolojinin kişinin tedaviye karar verme durumu üzerindeki etkisini ilgili tıbbi görüşleri ile açıklayabilecek kanıt ve görüşleri geliştirebilir. Tedaviye onam verme konusunda, hastanın yetersiz olduğuna yönelik hekim beyanları, kanıt standardını (yani, olasılıklar dengesi veya açıkça ifade edilen diğer standartları) karşılayan tıbbi delillerle desteklenmelidir.77 VII. KARAR VERME YETERLİLİĞİ VE KAPASİTESİ İLE İLGİLİ KONULAR Zihinsel kapasite, bir kişinin belirli bir zamanda belirli bir konuyla ilgili kararlar almasını sağlayacak bilgileri alma, işleme, tutma, anlama ve kendi durumuna uygulama potansiyelinin değerlendirilmesi olarak tanımlanmıştır.78 Genel anlamda kapasite karara özgü olarak görülmektedir ve belirli bir kararın işlevsel olmasıyla ilgilidir; ilgili 75 Neilson/Chaimowitz, s. 4-5. 76 Neilson/Chaimowitz, s. 2. 77 Neilson/Chaimowitz, s. 8. 78 Maçkalı, s. 235.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1