299 TBB Dergisi 2024 (171) Efe DÜNDAR lanacaktır.25 Bu çerçevede, TTK’nın 357. maddesinde26 düzenlenen ve emredici hüküm niteliğine haiz eşit işlem ilkesi de kurumsal yönetim kavramının unsurlarından adillik çerçevesinde değerlendirilebilecektir. Buna göre, pay sahipleri eşit şartlarda eşit işleme tabi tutulur. C. Hesap Verebilirlik Hesap verilebilirlik; ortaklığın yönetim organlarının, kendilerine tanınan yetkiler ve görevler kapsamında, şirket faaliyetlerinin sonuçları açısından sorumluluğunu düzenleyen bir ilkedir.27 Hesap verebilirlik ilkesinin uygulanması açısından, işletmenin yönetim kademesine özgülenen yetki ve sorumlulukların, işletme paydaşları ve çıkar gruplarının birbirleriyle dengeli bir biçimde yönetim organları tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.28 Finansal raporlamanın etkin bir şekilde işleyişi, hesap verilebilirlik ilkesinin işletmelerdeki uygulanması 25 Cafer Eminoğlu, “Anonim Şirket Pay Sahipleri Açısından “Eşit Şartlarda Eşit İşlem” İlkesi”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 2015, C. 1, S. 1, ss. 79-88, s. 80. 26 6102 Türk Ticaret Kanunu 357’inci madde gerekçesi: “Tasarının 357’nci maddesi, Yargıtayın yerleşik kararıyla kabul edilen, AET’nin ticaret şirketlerine ilişkin, sermayeyi konu alan, 77/91 sayılı İkinci Yönergesinin 42’nci maddesinde öngörülmüş bulunan evrensel nitelikteki eşit işlem ilkesini kanunî bir üst-kural haline getirmiştir. Bu hüküm, bir taraftan organların öznel ve keyfî karar ve uygulamalarına bir üst hukuk kuralı ile kanunî bir barikat çekmekte, diğer taraftan da esas sözleşmelerdeki hükümlerin adil ve menfaatler dengesine uygun bir şekilde yorumlanmasını sağlamaktadır. İmtiyazlara ilişkin 478 ile 479’uncu maddelerin bu ilke yönünden değerlendirilmesi aşırılıkları önleyebilir. İlkenin bağlılık yükümüne de yeni anlamlar kazandıracağı şüphesizdir. Eşit işlem ilkesi ancak şartların eşit olması halinde uygulanabilir. Pay sahipleri eşit işlem ilkesinden oyları ile ve somut olaya özgü olarak vazgeçebilirler. Ancak ilke bütünü ile ve her hâl için kaldırılamaz. Eşit işlem ilkesi bazı durumlarda mutlaktır. Eşit işlem ilkesine aykırılığın hukukî sonucu, somut olayın şartlarına bağlı olmak şartı ile iptaldir; iptal söz konusu tek sonuç değildir. İlke pay sahiplerinin “pay sahibi” sıfat ve konumlarıyla ilgili olduğu için, şirket dışı işlemleri düzenleyen bir hüküm olan 358’inci maddeye uygulanmaz. Kurumsal yönetim kurallarından hareketle, bir kısım yabancı yazarlar eşit işlem ilkesine pay sahiplerini aşan ve tüm şirket ilgililerini (stakeholder) kapsayan bir boyut kazandırmak istemektedir (bakınız. Genel Gerekçe 89 numaralı paragraf). Tasarının 357’nci maddesi ilkeyi pay sahiplerine özgülemiştir. Hükmün lex specialis olup olmadığı tartışmaya açıktır.” 27 Doğan, s. 137. 28 Hasan Türedi/Gencay Karakaya/Mehmet İldem, “Kurumsal Yönetim ve İç Denetim İlişkisi”, Sayıştay Dergisi, 2015, S. 96, ss. 55-74, s.60.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1