301 TBB Dergisi 2024 (171) Efe DÜNDAR rucusu sayılan bir diğer mahkeme kararı ise Alabama yüksek mahkemesinin 1847 yılında verdiği Godbold/Branch Bank kararıdır.36 İlgili kararda mahkeme heyetince şu ifadelere yer verilmiştir: “İyi niyetle ve makul özen ve titizlikle hareket eden, buna rağmen ya kanuna ya da gerçeğe ilişkin olarak bir hataya düşen bir yönetim kurulunun böyle bir hatanın sonuçlarından sorumlu olmadığını düşünüyoruz.”37 Bu karar, Amerikan şirketler hukukunda yöneticinin yanılma payının olduğunu açıkça tanımaktadır. Mahkeme, yöneticiler sorumluluklarını dürüstçe yerine getirdikleri ve iyi niyetle karar verdikleri sürece, alınan kararlarının sonucundan şahsen sorumlu tutulamayacaklarına hükmetmiştir. İş adamı kararı ilkesinin ABD hukukundaki esaslı gelişiminin kaynağı ise özellikle Delaware eyalet mahkemelerinin kararları olmuştur.38 İlkeye ilişkin kapsamlı değerlendirmelerde bulunan Aronson v. Lewis kararında da belirtildiği gibi, iş adamı kararı ilkesi, şirketin yöneticilerinin bir ticari karar alırken bilgiye dayalı olarak, iyi niyetle ve alınan kararın şirketin çıkarlarına en uygun olduğuna dair dürüst bir inançla hareket ettiklerine dair bir karinedir. Takdir yetkisinin kötüye kullanılması söz konusu olmadıkça, bu karara mahkemeler tarafından saygı gösterilecektir. Karineyi çürütecek olguları ortaya koyma yükümlülüğü, karara itiraz eden tarafa aittir.39 Konuyla ilgili en ünlü davalardan biri 1985 yılında Delaware yüksek mahkemesinde görülen Smith v. Van Gorkom davasıdır. Bu davada şirketin yönetim kurulundakiler kısıtlı bir zamanları olduğu için yeterince araştırmadan, sözleşmeyi okumadan şirket birleştirilmesine karar vermiştir. Mahkeme yöneticilerin gerekli olan standart gözetimi yapmamasını ihmal olarak değerlendirmiştir. Bu karar BJR’ye uymadığı gerekçesiyle eleştirilmiştir.40 36 Godbold v. Branch Bank, 11 Ala. 191 (1847). 37 Paul Nimmerfall/Lukas Josef Peissl, “The Business Judgment Rule and its Impact on Austrian Law”, Časopis pro právní vědu a praxi, 2015, Vol. 23, I. 4, pp. 352357., p. 352. 38 Özdemir, s. 15. 39 Aronson v. Lewis, 473 A 2d 805 (Del. 1984). 40 Robert J. Rhee, “The Tort Foundation of Duty of Care and Business Judgment”, Notre Dame Law Review, 2013, Vol. 88, I. 3, pp. 1139-1198, p. 1146.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1