105 TBB Dergisi 2024 (172) Yaprak ÖNTAN Bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay ceza dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak görmeye yetkili olduğu uyuşmazlıklar kişi yönünden yetki kapsamındadır. Bölge adliye mahkemelerinin ve Yargıtay ceza dairelerinin kanun yolu incelemesi ise görev yönünden yetki paylaşımını ilgilendirmektedir. Bu doğrultuda, madde yönünden yetki ve madde yönünden yetki uyuşmazlığı, asliye ceza mahkemeleri ile ağır ceza mahkemelerini ilgilendirir ve uyuşmazlık temel olarak bunlar arasında söz konusu olabilir.9 Yetkisizlik kararına itirazın usulü ve inceleme mercileri bakımından, CMK’nın 268. maddesinin (2) ve (3-c) fıkralarının dikkate alınması gerekmektedir. Madde 268/2’ye göre; “Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir”. Madde 268/3-c’ye göre ise; “Asliye ceza mahkemesi hâkimi tarafından verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargı çevresinde bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı tarafından verilen kararlar hakkındaki itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin birden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire için birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir”. Madde yönünden yetkililik veya yetkisizlik uyuşmazlıklarının nasıl çözümleneceğiyle ilgili olarak ise, CMK’nın 4/2. maddesi göz önünde bulundurulmalıdır. Hüküm, “Görev konusunda mahkemeler arasında uyuşmazlık çıktığında, görevli mahkemeyi ortak yüksek görevli mahkeme belirler” şeklindedir. Madde yönünden yetkiye dair mahkemeler arasında uyuşmazlık söz konusu olduğunda, uyuşmazlığın nasıl çözümleneceğine ilişkin bir diğer hüküm, 5235 sayılı “Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun”un 37/1(2) maddesinde yer almaktadır. Buna göre; “Yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece ceza mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek” bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerinin görevleri arasında sayılmıştır. Her iki Kanun’un düzenlemeleri birbirinden farklı olsa da konu madde yönünden yetki olduğunda, sonuç de9 Bu çalışmada benimsenen söz konusu ayrımlar için bkz. Toroslu/Feyzioğlu, s. 65 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1