132 Birleşik Krallık’ta Kamu Hizmetinin Tarihsel Dönüşümü bi, bir bölgeler dizisinde bulunan bireylerin göreli mahrumiyetinin araştırılmasıyla tespit edilebilen gizli talep, yaş, yaşam süresi, gelir düzeyi, toplumsal ve kültürel koşulların belirlediği potansiyel talep ve ilgili kamu hizmeti alanının uzmanlarıyla yapılacak ortak çalışmalar gibi faktörlere göre belirlenebilir.20 İhtiyaçların belirlenmesinde piyasa talebini belirlemek her zaman mümkün olmamaktadır. Bu nedenle eğitim, itfaiye, polis hizmetleri gibi kamu hizmetleri üretilirken piyasa fiyatının belirlenmesi zor olduğundan, olağan piyasa mekanizması devre dışı kalmakta, bunlar kamusal faaliyetin konusu olmaktadır.21 Kamu hizmeti, toplumsal yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli olan toplumsal ihtiyaçların karşılanması amacıyla devletin, üretim ilişkilerinin kurallarından belirli oranda özerk bir biçimde yürüttüğü faaliyetler olarak da tanımlanmaktadır.22 Bir başka anlatımla kamu hizmeti, devlet mal üretiminde ve hizmet sunumunda piyasa ilişkilerini kaldırdığında veya eksilttiğinde ortaya çıkar.23 Bu tanım, devlet ve üretim ilişkileri diyalektiğini göz önünde bulundurduğu için diğer tanımlamalara göre daha güçlü yanlar barındırmaktadır. Kamu hizmeti faaliyetinde, üretim ilişkilerinin bir parçası olan piyasa mekanizmasının tam ya da belirli bir oranda eksiltildiği belirtilmekte, vergi toplanmasında ve askerlik hizmetinde piyasanın etkisinin tam olarak ortadan kalktığı ileri sürülmektedir.24 II. BİRLEŞİK KRALLIK’TA KAMU HİZMETİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ A. Birleşik Krallık’ta Kamu Hizmetinin Doğuşu ve Hukuk Sistemi Sanayi kapitalizminin doğduğu yer olan Birleşik Krallık’ta, feodal üretim tarzından kapitalist üretim tarzına geçiş oldukça sancılı olmuştur. Küçük üreticiler, ilk önce tamamıyla veya belirli bir oranda feodal yükümlülüklerinden kurtulmuş, sonra birer üretim aracı olan mülkle20 Ibid., s. 102-104. 21 Ibid., s. 89. 22 Karahanoğulları, Kamu Hizmeti, s. 5. 23 Onur Karahanoğulları, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022, s. 278. 24 Karahanoğulları, Kamu Hizmeti, s. 48.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1