135 TBB Dergisi 2024 (172) Onur GÜRER 1958’de Kurullar ve Soruşturma Kanunu (Tribunals and Inquiries Act) kabul edilmiştir. Kanun, 1971’de ve 1992’de iki kez değişikliğe uğramıştır. Kanunla, yargısal fonksiyonu bulunan idari kurullar (administrative tribunals) oluşturulmakta, bu kurulların kararları; kuruluş esasları ve çalışma usulleri açısından Kurullar Konseyi (Council on Tribunals) tarafından izlenmekte, Temyiz Mahkemesi (Court of Appeal) tarafından da denetlenmekteydi.38 Her bir kurulun görev alanı; göçmenler, sosyal sigortalılar, iş kazaları gibi tek alanla sınırlıydı.39 Kurullar kullandıkları yetkiler bakımından da ayrışmaktaydı. Bunların bir bölümü yargısal yetkiler kullanmakta, kamu kurumlarının işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetlemekte; diğer bir bölümü bakanlıklara itiraz yolu açık olmak üzere, lisans verme vb. idari işlemler yapmakta; bazıları ise bağımsız idari otoriteler olarak çeşitli alanlara ilişkin kurallar koymaktaydı.40 Bağımsız idare mahkemeleri yerine yargısal yetkileri bulunan idari kurullar oluşturulmasının avantajları arasında; avukat tutma zorunluluğunun bulunmaması nedeniyle düşük masraflı olma, kolay erişilebilir olma, mahkemelerden farklı olarak teknik usul kurallarının söz konusu olmaması, duruşmaların kısalığı nedeniyle zamandan ve paradan tasarruf edilmesi gibi nedenler gösterilmektedir.41 Kurulların oluşturulmasından önce Fransız Devlet Konseyi Başkan Yardımcısı Birleşik Krallık’a davet edilerek kendisinin görüşü alınmış, fakat Franks Komitesi, idari rejimin herhangi bir özelliğinin adaptasyonunu seçmemiştir.42 Bunun sebebinin, ortak hukuk ve Kıta Avrupası hukuku arasındaki anlayış farklılıkları olduğunu, ayrıca ‘50’li yılların Birleşik Krallık’ın idari rejimin birtakım özelliklerini alması için erken bir dönem olduğunu düşünüyoruz. 2007 yılında kabul edilen Kurullar, Mahkemeler ve Yaptırımlar Kanunu ise (The Tribunals, Courts and Enforcement Act) Birleşik Kral38 Paul P. Craig, Administrative Law, 7th Ed., Sweet and Maxwell, London, 2012, s. 261. 39 Esin Örücü, “Büyük Britanya’da İdarenin Yargısal Denetimi”, in II. Ulusal İdare Hukuku Kongresi: İdari Yargının Dünyadaki Bugünkü Yeri, Danıştay Yayınları, Ankara, 1993, s. 259. 40 Neil Hawke/Neil Parpworth, Introduction to Administrative Law, Cavendish Publishing Limited, London, 1998, s. 68-71. 41 Ibid., s. 67. 42 John Bell/François Lichère, Contemporary French Administrative Law, Cambridge University Press, Cambridge, 2022, s. 2.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1