234 Augustus Dönemine ve Augustus Kanunlarına Genel Bir Bakış yöneticinin durduğu bir sistemdi. Resmi yetkilerinin çoğu Augustus’a senatus tarafından verilmiş ve tamamen cumhuriyetçi bir formatla şekillendirilmişti.26 Principatus sistemi esas itibariyle cumhuriyet dönemi kurumları ile monarşi kurallarının karıştırılması ve birleştirilmesi sonucu meydana gelmişti.27 Augustus kendi isteğiyle kısıtladığı bu yetkiyi kullanırken bir saltanatı çağrıştıran unvan kullanmayı da istemedi. Bu sebeple dominus gibi unvanları kullanmayı reddetti. Tercih ettiği unvan princeps28 oldu.29 Ancak aşağıda açıklanacağı gibi; bütün bunlar monarşiyi gizlemeye yarayan incecik bir tülden ibaretti. Princeps, senatus tarafından seçilmekteydi ve bu seçimin halk meclislerince onaylanması gerekliydi. Yetkinin halk meclisi ve senatus tarafından verilmesi nedeniyle kısıtlı yetkileri olan bir organmış gibi görünse de aslında yetkileri çok genişti. Orduların komutanı, halk meclisi başkanı, eyaletlerin yöneticisi gibi sıfatları taşıyabilen princeps zaman içinde savaş ve barış ilan etmek, asker toplamak ve terhis etmek, din işlerini yönetmek, yurttaşlık hakkı tanımak gibi birçok yetkiyi kendi bünyesinde toplamıştı. Ülkenin her yerindeki ordular Augustus’u generalleri olarak kabul ediyorlardı. Augustus, Pontifex Maximus ünvanı ile antik Roma dininin tüm kontrolünü de elinde tutuyordu. Bütün bu yetkileri ömür boyunca taşımak üzere alması da kısa dönem devlet yöneticilerinin Augustus karşısında güçsüz kalmasına neden oldu.30 Bunun yanında hukuk bakımından da yetkileri vardı. Kural olarak kanun koyma yetkisi yoktu ancak senatus’a kanun önerileri getirebilir26 Beard, s. 356. 27 Recai Galip Okandan, Roma Amme Hukuku, İstanbul 1944, s. 135. 28 Kelime olarak princeps, primus (ilk) kökünden gelmektedir ve yurttaşların ilki, bir numaralısı anlamını taşımaktadır. Bknz. Karadeniz Çelebican, s. 27. Kuruluşunu orduya borçlu olan bu yönetim biçimini Augustus mülki bir esasa dayandırmak ve her türlü askeri çağrışımdan uzak tutmak istemiştir. Bu bakımdan askeri unvanlar yerine yurttaşlardan birincisi anlamını taşıyan bir unvan taşıması amacına uygundur. Okandan, s. 137. 29 Patricia Southern, Augustus, Routhledge, New York 2014, s. 183; Boatright/Gargola/Talbert/Lenski, s. 190; Peter Jones, Geldim Gördüm Yendim – Romalılar Hakkında Bilmek İsteyeceğiniz Herşey (Çev. Funda Sezer), Say Yayınları, İstanbul 2016 s. 211; Mandell Creighton, Roma Tarihi, (Çev: C. Güneş İspir) Dorlion Yayınları, Ankara, 2021, s. 102; Stearns Davis Princeps ünvanının imparator unvanı ile eş olduğunu farz etmiştir. Bknz. William Stearns Davis, Roma İmparatorluğu Tarihi (Çev: Elif Bulanalp) Ark Yayınları, İstanbul 2020, s. 45. 30 Davis, s. 46.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1