237 TBB Dergisi 2024 (172) Ümit Vefa ÖZBAY adım geriye çekilip bakıldığında onun dönemi Pax Romana’nın başlangıcı ve Roma’nın en zengin ve huzurlu zamanlarıdır. Yine Roma Hukuku’nun en parlak dönemi kabul edilen klasik hukuk dönemi onunla başlar. (M.Ö. 27 – M.S. 250) Bir yandan hükümet ve devlet yönetimi alanlarında kapsamlı reformlar gerçekleştirdi, bir yandan devletin sınırlarını geliştirdi.45 Güdüleri ne olursa olsun Augustus iyi bir yönetim dönemi geçirmiş ve Roma tarihine çoğunlukla iyi anılan bir yönetici olarak geçmiş, kendisinin çelişkilerini ortaya koyanlarca bile; gücü bir kez elde ettikten sonra halkın iyiliği için kullandığı ve sergilediği “pandomim”in övgüye değer olduğu söylenmiştir.46 Kendisinden sonra gelen her princeps ise, Augustus’u az ya da çok taklit etmiştir. (Beard eserinde Augustus sonrası yöneticileri Augustus’un kurduğu otokrasi sisteminde etkinlik gösteren Augustus reeankarnasyonlarına benzetmiştir.47) Augustus zamanında princeps makamına verilen yetkiler, ondan sonra gelen bütün princeps’lere de verilmiştir.48 Ve Augustus’un halefleri onun siyasal yöntemlerine çoğunlukla bağlı kalmışlardır.49 Bazı haleflerinin kötülükleri ve alçaklıkları uzun bir süre Roma’nın huzurunu bozmaya yetmemiş, oluşturduğu sistem iki yüz yıldan fazla ayakta kalmıştır.50 III- AUGUSTUS DÖNEMI HUKUK ANLAYIŞI A. Genel Olarak Augustus Reformları Kariyerinin ilk yıllarında Augustus’un kafasında büyük planlar, reformlar ve hukuki düzenlemeler olduğunu söylemek pek isabetli 45 Giovanni Salmeri, “İmparatorluğun İlk İki Yüzyılı: Augustus’dan Commodus’a (M.Ö. 31- M.S. 192)” (Çeviren: Leyla Tonguç Basmacı), Antik Roma (Editör: Umberto Eco), Alfa Yayınları, İstanbul 2021, s. 134. 46 Goldsworthy, s. 520- 523. 47 Beard, s. 385. 48 Söğütlü Erişgin, s. 187. 49 Augustus’un siyasi fikirlerine en çok sadık kalmaya, onun icraatlarını korumaya çalışan, cumhuriyet devrinin organlarını az veya çok ayakta tutmaya çalışan princepsler Okandan tarafından şu şekilde saptanmıştır; Tiberius, Vespesianus, Nerva, Trajanus, Antoninus Pius ve Marcus Aurelius. Okandan, s. 156-157. 50 Edward Gibbon, Roma İmparatorluğu’nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi (Çeviren Asım Baltacıgil), Indie Tarih, İstanbul 2019, Cilt: 1, s. 31; Beard, s.384.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1