244 Augustus Dönemine ve Augustus Kanunlarına Genel Bir Bakış 2. Lex Iulia de Adulteriis Coercendis Lex Iulia de Adulteriis Coercendis75 (M.Ö. 17-18), yukarıda incelediğimiz Lex Iulia de Maritandis Ordinibus ile ahlaki düzeni sağlama konusunda benzer bir tutum ve yol izlemektedir. M.Ö. 1. yüzyılda Roma’da bir nevi cinsel devrim yaşanmıştır. Dar görüşlü ve mutaassıp olarak değerlendirilen Augustus bu tarz bir davranış biçimini sosyal düzene karşı bir tehdit olarak algılamış ve bu nedenle zinanın kökünü kazımak üzere bir öze dönüş kampanyası başlatmıştır. İşte Lex Iulia de Adulteriis Coercendis bu düşünceyi yansıtır. Ancak kanunun düzenlemeleri zinadan ibaret değildir. Zina terimi Roma’da günümüzde olduğundan daha geniş bir anlamda kullanılmış, dar anlamda adulterium (zina) sayılmayan başka cinsel suçlar da bu kanun ile cezalandırılmıştır.76 Bu kanunda adulterium ve stuprum olmak üzere iki farklı durum söz konusuydu. Adulterium evli bir kadının kocasından başka bir kişi ile ilişkiye girmesi hali iken stuprum evlenmemiş veya dul kalmış bir kadının ilişkisi ile ilgiliydi.77 Amacı cinsel suçları yok etmek ve aile kurumunu düzenlemek olan bu kanun ile Augustus zinayı hem bir kanun ihlali hem de bir suç olarak düşündü. Söz konusu kanun ile o güne dek aile mahkemelerinin yetkisine bırakılmış olan cinsel suçlar kamu suçu haline getirilmiş ve cezalandırma yetkisi özel bir mahkemeye devredilmişti.78 Böylece zina işleyene karşı sadece koca ve baba değil, başka üçüncü kişilerin de dava açabilmeleri kabul edilmiştir. Bir kocanın ya da babanın kendi başına dava açması için belli bir süre tanınmış ve daha sonra 25 yaşın üzerindeki herkes bunu bağımsız olarak yapabilmiştir. Bununla Augustus’un özel hayatlarında ahlak kurallarını ihlal eden insanları denetlemek istediğini, bunu da insanların birbirlerini gözleyerek ihbarda bulunması yoluyla başarmayı hedeflediğini görüyoruz.79 Dolayısıyla kanun sadece Roma tarihinde ilk kez zinayı suç haline getiren kanun olmasıyla değil, zinayı yakalayanların nasıl davranaca75 Söz konusu düzenlemeye dair ayrıntılı bilgi için bknz; Diler Tamer, Augustus Çağında Cinsel Suçlar ve Lex Iulia De Adulteriis Coercendis, Homer Kitapevi, İstanbul 2007. 76 Tamer, “cinsel suçlar”, s. 173. 77 Reid Jr C.J, s. 187; Umur, s. 201. 78 Tuori, s. 942; Tamer, “cinsel suçlar”, s.18. 79 Tamer, “cinsel suçlar”, s. 19.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1