251 TBB Dergisi 2024 (172) Ümit Vefa ÖZBAY Augustus bedava tahıl dağıtmanın popülerliğini arttırmak bakımından pek yararlı bir eylem olduğunu biliyordu. Ancak Roma’nın ekonomisi buna sonsuza kadar izin veremezdi. Bu bakımdan en azından satış işlemlerine dair kötü niyetli fiilleri azaltmak adına, Lex Iulia De Annona ile tahıl fiyatlarını düzenlemek için kurallar koydu. Ayrıca M.Ö. 22 yılı itibariyle yaptığı denetim görevinde birçok kişinin, gemileri ya da denizcileri alıkoyarak ya da diğer kötü niyetli eylemlerle fiyatlar üzerinde vurgunculuk yaptığını fark etmişti. Buna yönelik, rakip bir tarafı ortadan kaldırmak amacıyla bir yük gemisini imha etmeye teşebbüs eden bir kişinin sorumlu tutulacağına, malların değerini önemli ölçüde artıracak şekilde eylemlerde bulunanlara karşı cezai kovuşturma başlatılacağına dair düzenlemeler yaptı.110 Söz konusu düzenlemeler iyiniyetli olsalar bile çok da ağır yaptırımlar içermediğinden, hedeflediği sonuçlara ulaşma konusundaki başarısı tartışmalıdır. Yine de Augustus döneminin kanunlarının daha çok siyasi kontrolü sağlamak, devletin gücünü hissettirmek ve sosyal düzeni korumak olduğu düşünüldüğünde Lex Iulia De Annona dönemin hukuki çerçevesi bakımından bir değişimdi. Etkisi de kendi dönemi ile sınırlı kalmayarak İmparator Diocletianus’un M.S. 301 tarihli Edictum de Pretiis Rerum Venalium’u gibi benzer amaçlar güden düzenlemeler için bir model teşkil etmiştir. 6. Lex Iulia de Vicesima Hereditatum Mirası vergilendirme fikrinin Augustus çağındaki karşılığı Lex Iulia de Vicesima Hereditatum veya Lex Iulia Vicesimaria111 düzenlemesiyle karşımıza çıkar. Mirası vergilendirmek, Augustus’un aile hukukuna dair düzenlemeleri gibi fazla tepki çeken işlerinden birisiydi. Augustus öncesi zamanlarda kural olarak Roma vatandaşları vergilerden muaftı ve onlara düzenli vergi uygulanması konumlarının ihlali olarak görülüyordu. Ancak, Augustus ile birlikte miras vergisi de dâhil olmak üzere vatandaşlar için sabit vergiler ortaya çıktı.112 110 Sukacic, s. 111; Tilson, s. 14; Ayrıca bknz: (D. 48.12.2) 111 Umur, s 119. 112 Renata Świrgoń-Skok, “The Impact of Wars on Roman Legislation Regarding vicesima hereditatis and caducum”, Studia Iuridica Lublinensia C. 28, S. 3, 2019, s. 106.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1