18 Nefret Suçu ve Söylemi: Temel Sorunlar, Suç Profili ve AİHM Yaklaşımı suçu kapsamında ağırlaştırıcı sebebin uygulanabilmesi için failin nefret, tahkir ya da düşmanlık (hatred, contempt or hostility) saikiyle mağdurun karakteristik bir özelliğini hedef alması gerektiği belirtilirken, Kanada Ceza Kanunu’nun 718. 2 (a) maddesi failin ayrımcılık (bias), önyargı (prejudice), nefret (hate) saikiyle, korunan bir karakteristik özelliğe karşı harekete geçtiğine dair delilin bulunmasını,70 Ukrayna Ceza Kanunu’nun 67 (3) maddesi ise belli bir ırk, din veya ulusa karşı beslenen husumet ve düşmanlık saikinin (enmity and hostility) varlığını ağırlaştırıcı sebebin uygulanabilmesi için şart koşmaktadır.71 Yine İngiltere’de Düşmanlık Saiki Modeli, Saik Modeli (the Animus Model) adı altında geçerlidir.72 Bu bağlamda, gerek 1998 tarihli Suç ve Düzensizlik Kanunu’nun (Crime and Disorder Act 1998) 28 ve 32. maddeleri uyarınca, belli bir ırka ya da dine mensup olan veya mensup olduğu varsayılanlara karşı işlenen yaralama, mala zarar verme ve taciz suçları ile kamu düzenini bozucu davranışlarda, gerekse 2003 tarihli Cezalandırmada Adalet Kanunu’nun (Criminal Justice Act 2003) 145 ve 146. maddesi gereğince bu hallerin dışında belli bir ırka, dine, cinsel yönelime (sexual orientation) ve engele (disability) sahip olan ya da sahip olduğu varsayılan kişilere karşı işlenen diğer tüm suçlarda, cezanın ağırlaştırılabilmesi için düşmanlık saikinin ispatı zorunludur. Düşmanlık saiki hem objektif hem de sübjektif olarak ispatlanmalıdır. Yani failin suçun işlenmesi sırasında veya suçun işlenmesinin hemen öncesinde ya da sonrasında gösterdiği davranışlardan düşmanlık beslediği ortaya konmalı, ayrıca failin düşmanlık saikiyle hareket ettiği ispatlanmalıdır. Düşmanlık saiki objektif olarak, genelde mağdura yöneltilen sözlerden73 ve jestlerden anlaşılabileceği gibi, failin diğer davranışlarından örneğin, gamalı haç giyen birinin kıyafetinden ya da söylediği marş veya şarkıdan da anlaşılabilir.74 Mağdurun failin ey70 Section 718.2(a) of the Criminal Code of Canada, OSCE, ODIHR, s.47. 71 Article 67(3) of the Criminal Code of Ukraine, OSCE, ODIHR, s.47. 72 Law Commission, 2020, s.352-353, para.15.16-15.21; Law Commission 2021, s.359, para.9.21-9.24. 73 Bu konudaki yargı kararları için bkz McFarlane [2002] EWHC 485 (Admin), [2002] All ER (D) 78 (Mar); Howard [2008] EWHC 608 (Admin), [2008] All ER (D) 88 (Feb), Law Commission, 2020, s.76, para. 4.13. 74 Bu konudaki yargı kararları için bkz Rogers [2007] UKHL 8, [2007] 2 AC 62 at [13] by Baroness Hale, Law Commission, 2020, s.76, para. 4.13
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1