281 TBB Dergisi 2024 (172) Setenay BAYTEMİR TARHAN si beklenmektedir.46 Burada dikkat edileceği üzere hakemin kararına itiraz edilmemektedir. Nitekim söz konusu tahkim türünde hakemin kararına itiraz usûlü öngörülmemektedir. Bunun yerine hakeme dava açılabilmesi söz konusudur. III- SOCIETAS LEONINA (ASLAN PAYI ORTAKLIĞI) Roma hukukunda societas’ta ortaklardan birinin kazanca katılmaksızın sadece zarara katlanacağı yönündeki anlaşmalar geçersiz kabul edilmektedir.47 Bu tür societas’lar Roma hukukunda societas leonina (aslan payı ortaklığı) olarak isimlendirilmektedir. Societas leonina kavramına ilişkin kural, Digesta’da tek metinde ele alınmaktadır: D. 17.2.29.2 (Ulpianus libro 30 ad Sabinum) “Aristo refert Cassium respondisse societatem talem coiri non posse, ut alter lucrum tantum, alter damnum sentiret, et hanc societatem Leoninam solitum appellare: et nos consentimus talem societatem nullam esse, ut alter lucrum sentiret, alter vero nullum lucrum, sed damnum sentiret: iniquissimum enim genus societatis est, ex qua quis damnum, non etiam lucrum spectet.” Aristo, Cassius’un kazancın bir ortağa, zararın ise diğerine ait olduğu bir ortaklığın kurulamayacağı görüşünde olduğunu ve bu tür ortaklığı aslan payı ortaklığı olarak adlandırdığını aktarmaktadır. Biz de ortaklardan birinin kazancı aldığı, diğerinin hiçbir kazanç elde etmediği, yalnızca zararı üstlendiği bu tür ortaklığın geçersiz olduğu düşüncesindeyiz. Zira ortaklardan birinin zarara katlandığı ancak ortaklıktan kazanç sağlamadığı bu ortaklık, son derece adaletsizdir. Daha önce izah edildiği üzere societas’ta bir ortağın zarara katılmaksızın sadece kazanca katılıp katılamayacağı hususu Romalı hukukçular arasında tartışmalı bir meseleydi. Tartışmalar sonucunda 46 Stein, Arbitration, s. 226; Buckland, Text-Book, s. 508. 47 Di Marzo, Roma, s. 448; Honig, Roma, s. 135; Rado, Borçlar, s. 114; Tahiroğlu, Borçlar, s. 243; Umur, Ders Notları, s. 372; Erdoğmuş, Borçlar, s. 97; Gönenç, Societas, s. 67; Akıncı, “Societas”, s. 141; Şener, “Ortaklık”, s. 724; Birks, Obligations, s. 111.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1