285 TBB Dergisi 2024 (172) Setenay BAYTEMİR TARHAN Gaius Iulius Phaedrus hakkında fazla bilgi bulunmamakla birlikte, Phaedrus’un Augustus’un azatlısı olduğu düşünülmektedir.57 Phaedrus kendi döneminde Roma yazınında yeri olmayan fabula türünün uygulayıcısı olmuştur ve Aisopos’tan devraldığı geleneğe58 yön vermiştir. Aisopos’un masallarından bazılarını Latinceye çevirmiştir ve onun masallarını örnek alarak kendisi özgün eserler ortaya koymuştur.59 Fabula, Phaedrus için yaşadığı çağdaki kusurları yerme aracı halini almıştır. Yayımlanan ilk iki kitabındaki masallar60 nedeniyle Phaedrus’a, Seianus61’u hicvettiği iddiasıyla dava62 açılmıştır.63 Doktrinde bu noktada belirli kronolojik olaylar dizisine dayanarak, Phaedrus ve tilki gibi farklı hayvanların kahraman olarak seçildiği görülecektir. Yine Phaedrus’a ait masalda dört, Aisopos’unkinde üç kahraman bulunmaktadır. Doktrinde ayrıca, Phaedrus tarafından inek, keçi ve koyun gibi herbivor (otçul beslenen) üç hayvanın seçilmesi manidar bulunmaktadır. Nitekim herbivor üç hayvanın av olarak yakalanan geyik ile beslenemeyecekleri aşikârdır. Öyle ki avın paylaşımı hususunda uyuşmazlık çıkmış ve aslan kendini bir hukukçuya teslim etmiş olsaydı, avın tamamının aslana ait olduğu şüphesiz kabul edilirdi. Guarino, “La Società”, s. 27-28. 57 Phaedrus’un savaş esiri olarak Roma’ya geldiği düşünülmektedir ve Augustus’tan sonra Tiberius, Caligula, Claudius ve Nero dönemlerini de gördüğü tahmin edilmektedir. Phaedrus, Masallar, s. XX. Karşıt görüş ve konu hakkındaki tartışmalar için ayrıca bkz. Edward Champlin, “Phaedrus the Fabulous”, The Journal of Roman Studies, 2005, C. 95, s. 98 vd. Enrica Sciarrino, “What ‘lies’ behind Phaedrus’ Fables”, Private and Public Lies The Discourse of Despotism and Deceit in the Graeco-Roman World, der. Andrew J. Turner/James H. Kim On ChongGrossard/Frederik Juliaan Vervaet, C. II, Leiden-Boston, Brill, 2010, s. 231 vd. 58 Phaedrus, I. Kitabındaki konuları, auctor (ilk adımı atan) olarak adlandırdığı Aisopos’tan almıştır. Phaedrus, Masallar, s. XXI. 59 Phaedrus, Masallar, s. XX. 60 Bkz. “Güneş ile Kurbağalar” ve “Kral İsteyen Kurbağalar” 61 Praefectus praetorio olarak görev yapmış, imparator Tiberius’a yakınlığıyla bilinen devlet adamı. Ayrıntılı bilgi için bkz. H. W. Bird, “L. Aelius Seianus and His Political Significance”, Latamus, 1969, C. 28, S. 1, s. 61. 62 Bu davanın actio iniuriarum olduğu düşünülmektedir. Ne quid infamandi causa fiat’a ilişkin beyannameyle bir kimsenin, bir kişinin şerefine ve itibarına karşı gerçekleştirdiği her türlü saldırı cezalandırılmaktadır. Gerçekten D. 47.10.15.27’de Beyanname kapsamında başkasının itibarını zedeleyecek davranışlara alaycı bir yazı yazmak, bir kimsenin onurunu zedeleyecek şekilde bir şey yayımlamak ya da şarkı söylemek örnek gösterilmiştir. Guarino, “La Società”, s. 23. Ne quid infamandi causa fiat’a ilişkin beyanname hakkında bkz. Bülent Tahiroğlu, Roma Hukukunda Iniuria, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1969, s. 153 vd. Alaz Tarhan, Roma Hukukunda Iniuria (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2019, s. 85 vd. 63 Guarino, “La Società”, s. 23.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1