Türkiye Barolar Birliği Dergisi 172.Sayı

342 Soykırım Sözleşmesinin Gazze’de Uygulanması Davasında Uluslararası Adalet Divanı’nın İhtiyati Tedbir Kararı rıyla benzer bir formülasyonun benimsenmesi bölgenin İsrail güçlerinin kontrolü altında olduğundan delillerin ortadan kaldırılmasına yönelik uygulamaların ancak bu devletten gelebileceği ihtimaline karşı bir yükümlülük oluşturulduğu gerekçesiyle izah edilebilir. Fakat ne bu açıklama ne de Myanmar kararına atıf tatmin edicidir. Zira İsrail’in delillerin yok edilmesini önleyecek tedbirler alma yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğini veya ne ölçüde yerine getirdiğini denetleyecek tarafsız bir mekanizma kurulmadan bu işin sadece İsrail’in kendisiyle ilgili yine ve sadece kendisinin yapacağı değerlendirmelere bırakılması tedbirin gerçek manada bir hukuki yükümlülük getirmediğini göstermektedir. Bu yoruma göre delillerin korunmasıyla ilgili tedbir Divanın kararında ifade edildiği şekliyle içi boş bir düzenlemeden başka bir şey değildir. Hal böyleyken Güney Afrika’nın bu konudaki talebinde yer alan araştırma misyonlarının ve yetkili uluslararası organların söz konusu delillerin muhafazasını sağlamaya yardımcı olmak için Gazze’ye girmelerinin engellenmemesi veya kısıtlanmamasını öngören kısmın Divan tarafından dikkate alınmaması ilginçtir.35 Kaldı ki İç Tüzük Divana taraflardan bir talep gelmese bile kendiliğinden tarafların görüşlerini aldıktan sonra kendi belirleyeceği şartlara bağlı olarak davanın ilgili olduğu yerde delillerin toplanmasına ilişkin yetki vermektedir.36 Davanın esastan görülmesi halinde verilecek kararda belirleyici rol oynayacak olan delillerin gereği gibi toplanması ve saklanması için İsrail’e çağrı yapmak dışında hiçbir ciddi tedbir alınmaması büyük bir eksikliktir. e. Rapor Yükümlülüğü Altıncı ve son tedbir İsrail’in rapor verme yükümlüğüdür. İsrail’den kararda öngörülen ihtiyati tedbirleri yürürlüğe koymak için yaptıklarını 35 İsrail sözlü savunmasında Güney Afrika’nın bu talebine iki noktadan itiraz etmiştir. Oral proceedings, Israel, Verbatim Record 24/2, 12 January 2024, s.68. İlk olarak, Gazze’ye Mısır’dan girişin bulunduğunu belirtmiştir. Uluslararası heyetlerin bu yolla Gazze’ye girip araştırma yapabileceklerini ima eden bu ifade sürekli saldırı ve bombardıman altındaki topraklarda bulunmanın dahi hayati risk taşıdığını yok saymaktadır. İkinci olarak, İsrail uluslararası hukuka göre kendi topraklarından Gazze’ye giriş izni vermek zorunda değildir. Normal şartlarda devletlerin böyle bir yükümlülüğü bulunmamaktadır, fakat Divanın gerekli görmesi halinde alacağı kararla bu yönde bir yükümlülük ihdas edebilir. 36 UAD İç Tüzüğü, madde 66.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1