345 TBB Dergisi 2024 (172) Mehmet Emin ÇAĞIRAN tedir.40 Güney Afrika’nın ilave tedbirler müracaatının hukuki temeliyle ilgili tartışmaya açık bir yol izlemesi Divandan herhangi bir tedbir talep etmemesi ve alınacak tedbirler hususunu Divana bırakmasıyla izah edilebilir. Bu açıdan değerlendirilince, Güney Afrika’nın ilave tedbir müracaatı aslında bir tedbir müracaatından ziyade 26 Ocak kararından (ilk karar) sonra tedbirlerin uygulanmaması ve durumun giderek kötüleşmesi karşısında Divana yetkilerini kullanması yönünden yapılan bir çağrı olarak nitelendirilebilir. Nitekim Güney Afrika’nın gerekçe ve izlenecek usul olarak ayrıca LaGrand Davasında verilen ihtiyati tedbir kararını anması bu yorumumuzu doğrulamaktadır. Güney Afrika Divana çağrıda bulunarak “durumun çok acil olduğunu ve yakın zarar riskini dikkate alarak LaGrand örneğine uygun olarak herhangi bir duruşma veya tarafların sunuşu olmadan” yetkisini kullanıp ilave tedbirlere karar vermesini istemektedir.41 Divanın ilave tedbir talebiyle ilgili 16 Şubat’ta verdiği karar, daha yerinde bir ifadeyle hiçbir tedbir kararı almaması belirttiği gerekçelerle ters düşmektedir. Divan 16 Şubat kararında önce BM Genel Sekreterinin beyanına atıfta bulunmaktadır: “Gazze şeridindeki ve bilhassa Refah’taki en son gelişmeler zaten bir insanlık kâbusu olan durumu kat kat kötüleştirecektir”. Gerekçede devamla, “bu tehlikeli durum 26 Ocak kararında Refah dâhil bütün Gazze’de uygulanması için alınan ihtiyati tedbirlerin derhal ve etkili bir şekilde uygulanmasını gerektirmektedir, ilave tedbir alınmasını değil”. Karar İsrail’e Soykırım Sözleşmesiyle ve 26 Ocak kararıyla bağlı olduğunu, Gazze’deki Filistinlilerin güvenlik ve emniyetlerini sağlamakla yükümlü olduğunu hatırlatarak sona ermektedir.42 40 Ibid, §§ 7 ve 10. 41 Urgent request for additional measures…, op.cit., §§ 8-9. LaGrand Davası (Almanya v. ABD) ABD’de yargılanıp ölüme mahkûm edilen iki Alman vatandaşının (LaGrand kardeşler) 1963 Viyana Konsolosluk Sözleşmesinde öngörülen bilgilendirilme hakkından faydalandırılmadıkları ve Almanya’ya yargı aşamasında vatandaşlarını korumak için gerekli bilgi verilmediği iddiasıyla Almanya tarafında ABD’ye karşı açılmıştır (1999). Ulusal mahkemenin kardeşlerden birisinin kısa süre içerisinde infaz edileceği kararı üzerine Almanya Divandan ihtiyati tedbirler alarak infazın durdurulmasını talep etmiştir. LaGrand case (Germany v. United States of America), Provisional Measures, Order of 3 March 1999, I.C.J. Reports 1999, s. 9. 42 Decision of the Court on South Africa’s request for additional provisional measures, Press Release, No 2024/16, 16 February 2024.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1